Sayfa:Ceza hukukunda nefret ve ayrımcılık.pdf/130

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa istinsah edilmiş

veya seçildiği görevi bırakması gerekmemektedir”! » Bu suç örneğin; bir kişiye üyesi olduğu siyasi parti nedeniyle veya bu partinin liderine duyulan nefret saikiyle işlenebilir.

İnanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme suçu, TCK'nın 115. maddesi ile düzenlenmiştir. Dini inanç, düşünce ve kanaatleri açıklama özgürlüğü Anayasa ile Türkiye'nin taraf olduğu birçok uluslararası sözleşmede korunmaktadır. Maddenin birinci fıkrada kişilerin dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklama ya da açıklamama, değiştirme ya da değiştirmeme ve yayma hakları koruma altına alınmıştır. İkinci fıkra ile kişilerin bireysel yahut toplu olarak ibadet etme özgürlükleri muhafaza altına alınmaktadır. Üçüncü fıkrada ise bireylerin düşünce veya kanaatlerinden kaynaklanan yaşam tarzına ilişkin tercihlerine müdahale etme ve bunları değiştirmeye zorlamak suç olarak düzenlenmiştir. Örneğin, Alevilere duyulan nefret sebebiyle cem evlerinin basılarak, yağmalanması halinde nefret saikiyle inanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasını engelleme suçunu oluşturur. Bu saiklerin varlığı düşünülerek verilecek ceza artırılmalıdır.

TCK'nın 117. maddesinde iş ve çalışma hürriyetinin ihlali suçu yer almaktadır. Bu suç ile kişilerin herhangi bir zorlamaya maruz kalmadan çalışabilmeleri ve böylece çalışma özgürlüğü ile düzeninin korunmasıdır. Sendikal hakların kullanılmasının engellenmesi


2' Parlar, A. Hatipoğlu, M.; Asliye Ceza Davaları, Ankara, 2007, s. 249.

292 5237 sayılı TOK, m. 115: “Cebir veya tehdit kullanarak, bir kimseyi dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya veya değiştirmeye zorlayan ya da bunları açıklamaktan, yaymaktan meneden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Dini inancın gereğinin yerine getirilmesinin veya dini ibadet veya ayinlerin bireysel ya da toplu olarak yapılmasının, cebir veya tehdit kullanılarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla engellenmesi halinde, fail hakkında birinci fıkraya göre cezaya hükmolunur. (3) Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla bir kimsenin inanç, düşünce veya kanaatlerinden kaynaklanan yaşam tarzına ilişkin tercihlerine müdahale eden veya bunları değiştirmeye zorlayan kişiye birinci fıkra hükmüne göre ceza verilir.”

28 5237 sayılı TOK, m. 117: “1. Cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı başka bir davranışla, iş ve çalışma hürriyetini ihlal eden kişiye, mağdurun şikayeti halinde, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası verilir. 2. Çaresizliğini, kimsesizliğini ve bağlılığını sömürmek suretiyle kişi veya kişileri ücretsiz olarak veya sağladığı hizmet ile açık bir şekilde orantısız düşük bir ücretle çalıştıran veya bu durumda bulunan kişiyi, insan onuru ile bağdaşmayacak çalışma ve konaklama koşullarına tabi kılan kimseye altı aydan üç yıla kadar hapis veya yüz günden az olmamak üzere adli para cezası verilir. 3. Yukarıdaki fikrada belirtilen durumlara düşürmek üzere bir kimseyi tedarik veya sevk veya bir yerden diğer bir yere nakleden kişiye de aynı ceza verilir. 4. Cebir veya tehdit kullanarak, işçiyi veya işverenlerini ücretleri azaltıp çoğaltmaya veya evvelce kabul edilenlerden başka koşullar altında anlaşmalar kabulüne zorlayan ya da bir işin durmasına, sona ermesine veya durmanın devamına neden olan kişiye altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.”

24 Ersoy, U,; İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali Suçu (TCK m. 117), Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y.7, S.24, Ankara, Ocak 2016, s. 347.

118