Karadeniz Deniz İş Birliği Görev Grubu Teşkiline Dair Anlaşma

Bundan sonra Taraflar olarak anılacak; Bulgaristan Cumhuriyeti, Gürcistan, Romanya, Rusya Federasyonu, Türkiye Cumhuriyeti, Ukrayna, Birleşmiş Milletler Anlaşmasında belirtilen amaç ve ilkelere bağlılıklarını yineleyerek; Karadeniz Sahildar Devletleri arasındaki işbirliği ve diyaloğun daha da geliştirilmesi gereğine inanarak; Bölgesel güvenlik ve istikrara katkıda bulunmayı ve iyi komşuluk ilişkilerini güçlendirmeyi isteyerek; Karadeniz Sahildar Devletleri arasında işbirliği için bir çerçeve oluşturmayı arzulayarak;

Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır:

MADDE I KURULUŞ

Taraflar Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu (BLACKSEAFOR)’nu kurarlar.

MADDE II İLKELER

1. Taraflar BLACKSEAFOR faaliyetlerinin Birleşmiş Milletler Anlaşmasının amaçları ve ilkeleri ile uyumlu olduğunu taahhüt ederler.

2. BLACKSEAFOR faaliyeti ne herhangi bir devlete karşı bir harekettir, ne de herhangi bir devlete veya devlet grubuna karşı bir askeri ittifak oluşturmayı hedefler.

3. BLACKSEAFOR faaliyeti uluslar arasında işbirliği ve iyi komşuluk ilişkilerini güçlendirmeyi hedefleyen gayretlere katkıda bulunur.

4. BLACKSEAFOR bölgesel, müstakil ve aynı zamanda şeffaf bir düzenlemedir.

5. Bu Anlaşmanın hükümleri, Tarafların diğer uluslararası anlaşmalardan doğan hak ve yükümlülüklerini hiçbir şekilde etkilemez.

6. BLACKSEAFOR’a ilişkin tüm kararlar taraflarca oydaşmayla alınacaktır.

7. BLACKSEAFOR, kural olarak en az yılda bir kez Çağrı Kuvveti olarak aktive edilecektir.

8. Taraflar çevre koruma gereklerine saygı duyacak ve BLACKSEAFOR faaliyeti sırasında çevreyi korumak için mümkün olan tüm önlemleri alacaklardır.

MADDE III TANIMLAR

Bu Anlaşma için geçerli olmak üzere bazı terimler, tanımlar ve kısaltmalar kullanılmıştır. Bu terimlerin, tanımların ve kısaltmaların listesi işbu Anlaşmanın Ek-F sıralı Ekinde kayıtlıdır.

MADDE IV HEDEFLER VE GÖREVLER

1. BLACKSEAFOR, Karadeniz’e sahildar devletler arasında dostluğun, iyi ilişkilerin ve karşılıklı güvenin daha da güçlenmesine katkıda bulunmak ve Deniz Kuvvetleri arasında karşılıklı kullanılabilirlik ve işbirliğinin güçlendirilmesiyle bölgede barış ve istikrarı geliştirmek maksadıyla kurulmuştur.

2. BLACKSEAFOR’un görevleri:

Arama ve Kurtarma Harekatı

İnsani Yardım Harekatı

Mayın Karşı Tedbirleri

Çevre Koruma Harekatı

İyi Niyet Ziyaretleri

3. BLACKSEAFOR yukarıda bahsedilen görevlerin icrasındaki yeterliliğini ve karşılıklı kullanılabilirliği arttırmak maksadıyla tatbikatlar icra edecektir.

MADDE V KURULUŞ YAPISI

1. BLACKSEAFOR, Kara veya Hava Kuvvetlerinden doğrudan bir katılım olmadan sadece Deniz Kuvvetleri unsurlarından müteşekkildir. Gerektiğinde diğer kuvvetlerin unsurları ile desteklenebilecektir.

2. Kuvvete tahsis edilen unsurlar, kendi ülkelerindeki daimi ana üs mevkilerinde kalacaklar ve müştereken hazırlanmış programlara uygun olarak tatbikat ve eğitim faaliyetleri ile Taraflarca karar alınması halinde, beklenmedik durumlar için gerekli uygun gücü teşkil etmek üzere bir araya geleceklerdir.

3. BLACKSEAFOR, biri Komuta Kontrol Gemisi olmak üzere, Tarafların tahsis edeceği en az 4-6 gemiden müteşekkildir.

4. BLACKSEAFOR’a tahsis edilebilecek harp gemilerinin ana sınıfları:

Firkateyn/Muhrip,

Korvet/Karakol Botu,

Mayın Tarama Gemisi

Amfibi Gemiler,

Yardımcı Gemiler ve Tekneler.

5. Bu Anlaşma maksatları için, BLACKSEAFOR’un bayrağı ve amblemi belirlenmiştir. Bayrağın tanımı ve resimleri ile BLACKSEAFOR amblemi bu Anlaşmanın EK-E sıralı Ekinde kayıtlıdır.

MADDE VI SİYASİ VE ASKERİ İSTİŞARELER VE KARAR VERME

1. Siyasi karar alma Dışişleri/Savunma Bakanlarının veya onların yetkili kıldıkları temsilcilerinin toplantıları marifetiyle gerçekleştirilir.

2. Dışişleri veya Savunma Bakanlarının ya da onların yetkili kıldıkları temsilcilerinin toplantıları, gerektiği şekilde, siyasi konulara, BLACKSEAFOR’un faaliyetlerinin siyasi yönlerine ve Karadeniz Deniz Kuvvetleri Komutanlar Komitesi (BSNC) için genel siyasi yönlendirmeye odaklanacaktır. Dışişleri/Savunma Bakanları toplantılarında, ehil ve istekli ülkelerin BLACKSEAFOR’a Taraf olma talepleri oydaşma esasına göre dikkate alınabilir. Bakanlar gerektiğinde özel konularda çalışmada bulunmak maksadıyla Dışişleri Bakanlığı ve Savunma Bakanlığından üst düzey uzmanlardan oluşacak geçici alt gruplar görevlendirebilirler.

3. Siyasi istişareler Tarafların yetkili hükümet temsilcileri tarafından gerçekleştirilir. Üst düzey askeri istişareler Genelkurmay Başkanları veya onların temsilcileri tarafından gerçekleştirilir.

4. Bakanların, Genelkurmay Başkanlarının veya temsilcilerinin toplantıları, ilke olarak, yılda bir kez toplanır. Bu toplantılar ayrıca Taraflardan birinin daveti üzerine de düzenlenebilir.

5. Karadeniz Deniz Kuvvetleri Komutanlar Komitesi(BSNC), BLACKSEAFOR’un konuşlandırma, görevlendirme ve diğer faaliyetlerinde genel yönlendirme ve kontrolüne yönelik icra makamı olarak tesis edilmiştir. BSNC’nin görev yönergesi bu Anlaşmanın EK-A sıralı Ekinde kayıtlıdır.

MADDE VII KONUŞLANDIRMA VE GÖREVLENDİRME

1. BLACKSEAFOR Karadeniz’de kullanılmak amacıyla tesis edilmiş olup, gerektiğinde Tarafların oydaşma ile alacağı karar uyarınca başka bir yerde de görevlendirilebilir.

2. Takip eden yılın aktivasyon programı Dışişleri/Savunma Bakanlarının veya onların yetkili kıldıkları temsilcilerinin katılacakları toplantılarda veya toplantı olmadığı takdirde, sessizlik süreci yöntemiyle onaylanır.

3. Taraflardan herhangi biri BLACKSEAFOR’un daha önce öngörülmemiş bir aktivasyonu için talepte bulunabilir. Bu durumlarda, BLACKSEAFOR’un aktivasyonu için Tarafların oydaşma ile alacakları karar gereklidir. Taraflarca görevlendirme kararı verilmesini müteakip, Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu Komutanı (COMBLACKSEAFOR)’nın veya Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu Harekat Kontrol Makamı (OPBLACKSEAFOR)’nın teklif ettiği zaman zarfı içerisinde Tarafların, Kuvvete olan katkılarının hazır hale getirilmeleri gerekmektedir. Belirli bir plansız harekata özel bir unsurla iştirakte bulunmak her bir Tarafın kendi takdirindedir.

4. BLACKSEAFOR ayrıca Birleşmiş Milletler (BM) veya Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) mandasındaki harekatlarda da görevlendirilebilir. BLACKSEAFOR, görev ve amaçlarına uygun olarak, diğer uluslararası faaliyetlere de iştirak edebilir. Taraflar böyle faaliyetlere BLACKSEAFOR içinde iştirakte bulunma yönünde kendi ulusal mevzuatlarına uygun olarak onay alırlar.

5. BLACKSEAFOR kapsamında BM veya AGİT mandasındaki harekatlara iştirak etmeye karar veren Taraflar, BM veya AGİT düzenlemelerinin gerektirdiği tüm resmi işlemleri tamamlayacaklardır.

6. Aktivasyon sırasında herhangi bir anda her bir Taraf ülkenin kuvvetlerini ve/veya personelini geri çekme hakkı bulunmaktadır. Böyle bir durumda kuvvetlerini ve/veya personelini geri çekmeyi öngören Taraf diğer Tarafları önceden bilgilendirmelidir.

MADDE VIII KOMUTA-KONTROL

1. Taraflar BLACKSEAFOR’a tahsis ettikleri gemilerinin Tam Komutasını kendileri muhafaza ederler. Bu nedenle, gemiler herhangi bir zamanda, diğer Taraflara bilgi vermek kaydıyla ulusal nedenlerle geri çekilebilirler.

2. BLACKSEAFOR, BLACKSEAFOR faaliyetlerinin genel planlamasından sorumlu makam olan Karadeniz Deniz Kuvvetleri Komutanlar Komitesi (BSNC)’nin Harekat Komutasındadır.

3. BSNC harekat kontrolünü, OPBLACKSEAFOR (Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu Harekat Kontrol Makamı) adı verilen ve BLACKSEAFOR Komutanı(COMBLACKSEAFOR)’nın ülkesi tarafından tayin edilen bir başka Komutana devreder.

4. COMBLACKSEAFOR’un herhangi bir nedenden dolayı, BM ve AGİT mandasındaki harekatlar dahil, herhangi bir harekattan devleti tarafından geri çekilmesi durumunda, rotasyon ilkesine göre bir sonraki Tarafın temsilcisi BLACKSEAFOR’un Harekat Kontrolünü devralacaktır.

5. BLACKSEAFOR’un Taktik Komutası, BLACKSEAFOR Komutanındadır.

6. BLACKSEAFOR’un Komuta Yapısı ile Yıllık Çalışma Programı Çizelgesi bu Anlaşmanın EK-D’sinde gösterilmiştir.

MADDE IX COMBLACKSEAFOR(KARADENİZ DENİZ İŞBİRLİĞİ GÖREV GRUBU KOMUTANI) VE KARARGAH PERSONELİ

1. COMBLACKSEAFOR, Karadeniz Deniz Kuvvetleri Komutanlar Komitesi (BSNC)’nin onayladığı ve bir Taraf ülkenin Tuğamiral veya Albay rütbesindeki bir deniz subayıdır. Planlama ve harekat için komuta sürekliliğinin sağlanması amacıyla COMBLACKSEAFOR normalde bir yıllık bir süre için atanacaktır. Bu makam, Saklayıcı Devlet ile başlayarak Kuvvete gemi tahsis eden Taraflar arasında alfabetik sıraya göre devredecektir. COMBLACKSEAFOR, OPBLACKSEAFOR (Karadeniz Deniz İşbirliği Görev Grubu Harekat Kontrol Makamı)’a karşı doğrudan sorumlu olacaktır.

2. COMBLACKSEAFOR’un uluslararası bir Karargahı vardır. COMBLACKSEAFOR’a BLACKSEAFOR Kurmay Başkanı (COS) olarak bir deniz subayı yardımcı olur. Taraflarca aksine karar verilmezse, COS normalde, BLACKSEAFOR Komutanının bulunduğu Taraf devleti, alfabetik sıra ile takip eden Taraf devlet tarafından belirlenir. Görev süresi bir yıldır. Geri kalan karargah personeli, normalde, diğer Taraf devletlerin her birinden birer subaydır.

MADDE X LİSAN VE BELGELER

1. BLACKSEAFOR için çalışma lisanı İngilizce olacaktır.

2. BSNC ve Planlama Grubu Görev Yönergeleri hariç, diğer tüm Görev Yönergeleri gerektiğinde, Planlama Grubu tarafından geliştirilecek ve BSNC tarafından onaylanacaktır.

3. Planlama Grubu tarafından hazırlanan ve BSNC tarafından onaylanan taktik neşriyatlar, tatbikatların, eğitim faaliyetlerinin ve harekatların planlama ve icrasında kullanılacaktır. Planlama Grubu’nun Görev Yönergesi Ek-B sıralı Ektedir.

MADDE XI HABERLEŞME GÜVENLİĞİ

1. Özel bilgiler yalnızca diplomatik kanallarla ya da Tarafların Yetkili Makamlarınca onaylanmış kanallar vasıtasıyla aktarılabilir. Böyle bir bilginin gizlilik derecesi bilgiyi yayımlayan Tarafın belirlediği gizlilik seviyesinde olacaktır.

2. Bu Anlaşma ile ilgili olarak değişilen ya da üretilen tüm özel bilgiler, yayımlayan Tarafın belirlediği sınıflandırmaya uygun olarak, bilgiyi alan Tarafın ulusal kuralları ve düzenlemelerine göre kullanılacak, iletilecek, muhafaza edilecek, işlenecek ve korunacaktır.

3. Taraflar, tüm Tarafların yazılı onayı olmadan üçüncü bir Tarafa bu Anlaşma altında takas edilen ve/veya üretilen özel bilgileri ifşa etmeyeceklerdir.

4. Bu Anlaşmanın son bulması veya herhangi bir Tarafın Anlaşmadan çekilmesi halinde, bu Anlaşma çerçevesinde değişilen ve/veya üretilen tüm özel bilgiler bilgiyi yayımlayanın belirlediği süre boyunca, her bir Taraf ülkenin ulusal mevzuatına göre korunacaktır.

MADDE XII LOJİSTİK

Lojistik, ilke olarak, ulusal bir sorumluluktur. Taraflar kendi unsurlarının lojistik desteğinden sorumludur. Taraflar, karşılıklı kullanılabilirlik için kendi unsurlarını teşkilatlandırıp donatacaklardır.

MADDE XIII HUKUKİ KONULAR

1. Kuvvetlerin Statüsü bu Anlaşmanın Ek-C sıralı Ekindedir.

2. BLACKSEAFOR’un Karadeniz dışında görevlendirilmesi halinde, kuvvetlerin statüsü her bir durum için özel bir düzenlemeyle belirlenecektir.

MADDE XIV MALİ KONULAR

1. BLACKSEAFOR faaliyetine ilişkin tüm harcamalar, bu maddenin 3-6 paragraflarında belirtilen durumlar hariç ulusal bir sorumluluktur.

2. Yakıt, su, yağ, yiyecek ve telefon masrafları, varsa mevcut ikili mutabakatlara göre ya da Taraflar arasındaki düzenlemelere göre Tarafların kendilerince karşılanacaktır.

3. Aktivasyon sırasında OPBLACKSEAFOR Karargahında çalışacak ve normalde her devletten bir temsilci şeklinde olacak irtibat subaylarının iaşe ve ibate masrafları OPBLACKSEAFOR’un bağlı bulunduğu devlet tarafından karşılanacaktır.

4. COMBLACKSEAFOR personelinin iaşe ve ibatesi, Komuta Gemisindeki görevleri süresince ücretsiz karşılanacaktır.

5. COMBLACKSEAFOR’un tüm sosyal faaliyetlerine ve büro malzemelerine ilişkin masraflar BLACKSEAFOR’un komutasını üstlenen devlet tarafından karşılanacaktır.

6. Liman ziyaretlerinde ev sahibi Taraf aşağıda belirtilen masrafları karşılayacaktır:

Demirleme, samandiraya bağlama veya sahile aborda/kıçtankara olma,

Kılavuz, çekici vasıta temini ve bunlarla ilgili hizmetler,

Çöp toplama,

İskelelerin, kreyn hizmetlerinin kullanılması.

7. BLACKSEAFOR faaliyetlerine ilişkin ödeme şartlarının ayrıntılarını Planlama Grubu belirleyecektir.

MADDE XV UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ

1. Bu Anlaşmanın yorumu ve uygulamasından kaynaklanacak uyuşmazlıklar dış yargı yoluna başvurmaksızın Taraflar arasında istişare yoluyla çözülecektir.

2. Taraflardan birinin, başka bir Tarafın bu Anlaşmanın hükümlerine uymadığı sonucuna varması durumunda, konuyu BSNC’ye getirmeye veya BSNC vasıtasıyla Madde VI’da belirtilen ilgili makamlara götürmeye hakkı vardır. Taraflar arasındaki istişareler resmi yazılı tebligatın alınmasından 30 gün sonra başlayacaktır.

MADDE XVI ONAYLAMA, SAKLAYICI DEVLET, YÜRÜRLÜĞE GİRME VE GEÇİCİ UYGULAMA

1. Bu Anlaşmayı her imzacı devlet, kendi ulusal hukuk usullerine göre onaylayacaktır.

2. Bu Anlaşma, dört imzacı devlet onay belgelerini teslim ettikten 30 gün sonra kendi aralarında yürürlüğe girecektir.

3. Anlaşma, diğer devletler için onay belgelerini teslim ettikten 30 gün sonra yürürlüğe girecektir.

4. Bu Anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak için, Madde IV, Paragraf 2.a-e’de belirtilen görevleri icra etmeye hazır olmak maksadıyla Anlaşmanın hükümleri geçici olarak uygulanmaya konulacaktır. Bu maddenin 1 nci paragrafına halel getirmeksizin, her bir Taraf bu Anlaşmayı kendi iç hukukunun müsaade ettiği ölçülerde geçici olarak uygulayacaktır.

5. Onay belgeleri, bundan sonra Saklayıcı olarak anılacak Türkiye Hükümeti’nde muhafaza edilecektir.

6. Saklayıcı Devlet, her bir imzacı devlete, her bir onay belgesinin saklayıcı devlete tevdi edildiğini ve bu Anlaşmanın yürürlüğe girmesini tebliğ edecektir.

7. Saklayıcı Devlet Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ni bu Anlaşmanın imzalanması hakkında bilgilendirecek ve Birleşmiş Milletler Anlaşmasının 102'nci Maddesi’ne istinaden kayıt edilmesini isteyecektir.

MADDE XVII DÜZELTMELER

1. Herhangi bir Taraf, bu Anlaşmaya düzeltme yapılmasını yazılı olarak herhangi bir zamanda teklif edebilir. Her düzeltme önerisi metni, incelenmesi için tüm Taraflara gönderilmek üzere Saklayıcı Devlete sunulacaktır.

2. Bu Anlaşmaya getirilecek herhangi bir düzeltmeyi Taraflar, düzeltme önerisinin alınmasından sonra 90 gün içerisinde Saklayıcı Devlete yazılı onay tebligatı ile ya da Madde VI Paragraf 1’de bahsekonu toplantılarda onayını ifade etmek suretiyle, kabul edebilirler.

3. Bu Maddenin 2 nci Paragrafına uygun olarak kabul edilen bir düzeltme, Tarafların onayına tabidir ve Tarafların tüm onay belgelerini teslim etmelerinden 30 gün sonra yürürlüğe girecektir.

MADDE XVIII YÜRÜRLÜKTE KALMA SÜRESİ, UZATMA VE GERİ ÇEKİLME

1. Bu Anlaşmaya en az dört (4) Karadeniz Sahildar Devleti taraf olduğu sürece Anlaşma 10 yıl için geçerlidir. Taraflarca aksine karar verilmediği sürece bu Anlaşma otomatik olarak müteakip 10 yıllık dönemler için uzatılacaktır.

2. Taraflardan herhangi biri istediği bir zamanda mevcut Anlaşmadan çekilebilir.

3. Bu Anlaşmadan geri çekilme kararı, niyet edilen çekilme tarihinden en az 6 ay önce yazılı olarak bu ülke tarafından Saklayıcı Devlete bildirilecektir. Saklayıcı Devlet ivedilikle diğer Tarafları bu bildiriden haberdar edecektir.

4. Geri çekilme, çekilen Tarafın bildirdiği tarihten itibaren başlayacaktır. Bu süre sona erdikten sonra, çekilen Taraf için Anlaşma yürürlükten kalkacak, ancak diğer Taraflar için bu Maddenin 1 nci paragrafı uyarınca yürürlükte kalacaktır.

5. Geri çekilme tarihinde geri çekilen Tarafı etkileyen ve hala çözümlenmemiş mali konular veya iddialar mevcutsa, mevcut Anlaşmanın yalnızca ilgili hükümleri bu konular veya iddialar kesin olarak çözümlenene kadar, geri çekilen Taraf açısından yürürlükte kalacaktır.

6. Bu Anlaşmanın yürürlükten kalkması halinde, Ek-C’de kayıtlı maddelerden kaynaklanan tüm konular ve iddialar kesin olarak çözümlenene kadar bu maddeler Taraflar arasında yürürlükte kalacaktır.

MADDE XIX ÜÇÜNCÜ DEVLETLERİN BLACKSEAFOR FAALİYETLERİNE İŞTİRAKİ

1. BLACKSEAFOR, görevlerine yapıcı bir şekilde katkıda bulunmaya ehil ve istekli üçüncü devlet(ler)in iştirakine açıktır.

2. Bir devletin BLACKSEAFOR faaliyetine iştiraki için başvurusunu müteakip, konu Tarafların uygun makamlarınca ele alınacaktır.

3. Üçüncü devlet(ler)in katılımına ilişkin karar bu Anlaşmanın Madde II, Paragraf 6’sına uygun olarak alınacaktır.

4. BSNC oydaşma temelinde diğer devletlerin BLACKSEAFOR ile işbirliği tekliflerini ele alabilir ve üçüncü devlet(ler)den herhangi bir BLACKSEAFOR faaliyetine iştirak etmelerini isteyebilir.

5. İştirakin ne şekilde olacağı Taraflar ve iştirak eden devlet(ler) arasında belirlenecek ve üzerinde mutabakata varılacaktır.

MADDE XX EKLER

Aşağıdaki maddeler mevcut Anlaşmanın ayrılmaz parçasını teşkil eder:

Ek-A: BSNC Görev Talimatı

Ek-B: Planlama Grubu Görev Talimatı

Ek-C: Kuvvetlerin Statüsü

Ek-D: Komuta Yapısı ve Yıllık Çalışma Takvimi

Ek-E: BLACKSEAFOR Bayrak ve Ambleminin Resmi ve Tanımı

Ek-F: Tanımlar ve Kısaltmalar

MADDE XXI METİN

Her biri eşit derecede geçerli olmak üzere Bulgarca, Gürcüce, Rumence, Rusça, Türkçe, Ukraynaca ve İngilizce dillerinde hazırlanan ve 2 Nisan 2001 tarihinde İstanbul’da imzalanan bu Anlaşma, Saklayıcı Devletin arşivlerinde saklanacaktır. Bu Anlaşmanın uygun şekilde onaylanmış kopyaları Saklayıcı Devlet tarafından tüm Taraflara iletilecektir. Anlaşmazlık durumunda İngilizce metin esas alınacaktır.

Kaynakça

• http://www.blackseafor.org/Andlasma_Ana.asp