Hâkimiyet-i Milliye (23 Nisan 1920)/İlk Protesto
İLK PROTESTO
İstanbul işgali üzerine Heyet-i Temsiliye'den İngiltere'nin Dersaadet siyasi temsilciliğine gönderilmiş olan ilk protestonâmedir ki biraz gecikmiş de olsa tarihî öneme sahip bir siyasi vesika olması nedeniyle aşağıda yer veriyoruz:
İstanbul'da bütün resmî daireler, millî bağımsızlığımızı temsil eden Meclis-i Mebusan dahi dahil olmak üzere Düvel-i Mütelife askerî güçleri tarafından resmen ve cebren işgal edilmiş ve millî amaçları adına hareket eden birçok vatanperver kişilerin tutuklanmasına teşebbüs olunmuştur. Osmanlı milletinin hakimiyet ve siyasi özgürlüğüne vurulan bu son darbe hayat ve mevcudiyetini ne bahanesine olursa olsun müdafaa etmeye azmetmiş olan biz Osmanlılardan ziyade yirminci asır medeniyet ve insaniyetin mukaddes addettiği bütün esaslara, hürriyet ve milliyet, vatan hissiyatı gibi bugünün beşeri toplumlarına esas olan bu umdeleri vücuda getiren genel kamu vicdanına dairdir. Biz hukukumuzu ve istiklalimizi müdafaa için giriştiğimiz mücadelenin kutsiyetine inanmış ve hiçbir kuvvetin milleti yaşamak hakkından mahrum edemeyeceğine kanaat ederiz.
Tarihin bu güne kadar kaydetmediği bir suikast teşkil eden ve Wilson Prensiplerine dayanan bir mütarekenin milleti savunma nedenlerinden ayırmış olmasından doğmuş bir hileye dayanmak suretiyle ait oldukları milletlerin şeref ve haysiyetiyle dahi uyuşabilmesi mümkün olmayan bu hareketin takdir mahiyetini resmî Avrupa'nın değil, ilim ve irfan ve Avrupa medeniyeti ve Amerikası'nın vicdanına bırakıp yetinerek bu hadiseden doğacak olan büyük tarihî mesuliyete son defa, bir daha, herkesin dikkatini çekeriz. Davamızın meşruiyet ve kutsiyeti bu zor zamanlarda Cenab-ı Hak'tan sonra en büyük yardımcımızdır.
Heyet-i Temsiliyesi nâmına:
Mustafa Kemal