| 7116
|
ya
|
va edatı gibi "vay" anlamına inkâr edatı III, 215 bkz> va
|
| 7117
|
ya
|
ok, yay· I, 280, 496, 500, 501;II, 7, 37, 5059, 61, 65, 66, 67, 68, 97, 98, 114, 134, 138,190, 198, 205; III, 16, 50, 59, 73, 78, 215, 219, 239, 318, 331, 370, 407, 409 § ya bagr ı; yayın orta yeri· I, 360,
|
| 7118
|
yaba
|
yaş ve ıslak olan herhangi bir ;ey· III, 24
|
| 7119
|
yabaku
|
yün ve yapağı yoluntusu· III, 36
|
| 7120
|
yabaku
|
bolmak baştaki saç keçelenmek· III,36
|
| 7121
|
yabakulak
|
baykuş· III, 56 bkz> ügí, ühi
|
| 7122
|
yabı
|
eğerin üstüne ve altına konan keçe, eğer yastığı· III, 24
|
| 7123
|
yabıtak
|
çıplak, egersiz· III, 48, 177 bkz> yap ıtak
|
| 7124
|
yaçanmak
|
utanmak, ocunmak, sıkılmak· III, 83
|
| 7125
|
yadag
|
yayan, yaya· III, 28 bkz> yadag
|
| 7126
|
yadıñ
|
yere yayılmış olan az şey· III, 372
|
| 7127
|
yadag
|
yaya, yayan· I, 381 bkz> yadag
|
| 7128
|
yadaglık
|
yayalık, yaya yürüyüş· III, 51
|
| 7129
|
yadıglıg
|
yayılı, yayılmış· III, 49, 50
|
| 7130
|
yadılmak
|
yayılmak, dağılmak, ayrılmak·I, 442;III, 77, 148, 159, 192 bkz> yay ılmak
|
| 7131
|
yadım
|
döşek, yaygı, sergi. I, 15, 119; III, 19
|
| 7132
|
yadınmak
|
yayılmak. III, 83
|
| 7133
|
yadışmak
|
yaymakta yardım ve yarı; etmek· III, 70
|
| 7134
|
yadlışmak
|
dağılışmak, yayılı;mak· III, 104, 105
|
| 7135
|
yadmak
|
döşemek, yaymak, sermek· I, 15, 45; II, 313, 314; III, 434 bkz> yatmak
|
| 7136
|
yadsamak
|
yaymak ve dağıtmak istemek· III, 305
|
| 7137
|
yadturmak
|
yaydırmak, III, 93 bkz> yaturmak
|
| 7138
|
yadturmak
|
bir şeyi bohça veya benzeri içinde saklatmak· III, 94 bkz> yatturmak, yittürmek
|
| 7139
|
yafa
|
kolgan dikeni· III, 24 bkz> yava, yava
|
| 7140
|
yafa
|
sıcak, kuytu (yer)· III, 24, 27 bkz> yava,yava
|
| 7141
|
yafaş
|
yavaş, yumuşak huylu· III, 12 bkz> yavaş
|
| 7142
|
yafgu
|
halktan olup hakandan iki derece a şağı bulunan kişiye verilen ungun· III, 32
|
| 7143
|
yafışgu
|
kızılcık veya "güren" denen dağ yemi;l· III, 48 bkz> yumuşga
|
| 7144
|
yafuz
|
her şeyin kötüsü, fenası· III, 10 bkz> yavuz
|
| 7145
|
yag
|
yağ, iç yagı·I,182, 208, 227, 326;II, 9, 89. 123, 149, 154. 188, 189. 190, 197, 198, 205. 210, 229, 231, 240, 245. 293, 305, 354; III, 63, 77, 119, 157,182. 223, 252, 307, 319, 392, 425, 426, 435 § kara yag
|
| 7146
|
yagak
|
ceviz.I, 90, 267, 417;III, 8, 29
|
| 7147
|
yagaklıg
|
cevizli·III, 50
|
| 7148
|
yagaklık
|
cevizlik, ceviz biten yer·III, 51
|
| 7149
|
yagan
|
fil· III, 29 bkz> yañan, § Yagan Tégin
|
| 7150
|
yaganlık
|
filli olan, filci· III, 50
|
| 7151
|
yagı
|
düşmün I, 41, 88. 168, 205, 206, 215, 234, 251, 273, 305. 336. 397, 441, 456, 496, 516, 517, 520, 522;II, 6, 10, 29, 74. 83, 116, 165, 204, 227, 228, 329; III, 24, 44, 134, 237, 271, 272. 301. 322, 328, 339, 395, 400, 420
|
| 7152
|
yagıkmak
|
düşmanlaşmak· III, 76
|
| 7153
|
yagılamak
|
düşmanlık etmek, düşmanla savaşmak, çarpişmak· III, 325, 328 bkz'
|
| 7154
|
yagılmak
|
yağdırılmak.III, 79
|
| 7155
|
yag(ı)r
|
at, katır ve eçek gibi hayvanların sır-tında semer, eger ve yük vurmasından meydana gelen yara, yagır·I, 58, 370;III, 9
|
| 7156
|
yagırlamak
|
yağırı sağaltmak, iyi etmek·III, 342
|
| 7157
|
yagırlanmak
|
yağırlanmak, yağırı çoğalmak, yağırdan kaşınmak·III, 113, 114
|
| 7158
|
yagırlıg
|
yağırlı, sırtı yaralı·II, 9;III, 9, 49
|
| 7159
|
yagış
|
putlara kesilen kurban·III, 10
|
| 7160
|
yagıtgan
|
her zaıpan yağdıran·III, 53
|
| 7161
|
yagıtgan
|
her zaman dü;manlık eden·III, 53
|
| 7162
|
yagıtmak
|
yağdırmak·II, 316
|
| 7163
|
yagıtmak
|
düşmanlık etmek, III, 53 bkz> yagılamak, yaguşmak
|
| 7164
|
yagız
|
yağız, kızıl ile kara arası renk· III, 10
|
| 7165
|
yagku
|
yağmurluk· III, 25, 227 bkz> yaku
|
| 7166
|
yaglamak
|
yağlamak· III, 308, 319
|
| 7167
|
yaglanmak
|
yağlanmak· III, 111
|
| 7168
|
yaglatmak
|
yağlatmak· II, 355
|
| 7169
|
yaglıg
|
yağlı· I, 70; II, 309; III, 121, 156, 306. 392
|
| 7170
|
yagmak
|
yağmak,I, 139, 376, 457, 494;II,122; III, 60, 61
|
| 7171
|
Yagmalanmak
|
Yağma kılığına girmek, onların huyu ile huylanmak· III, 203
|
| 7172
|
yagmur
|
yağmur. I, 16, 272, 354; Il, 28, 122,175, 316, 352; III, 38, 39, 53, 79, 93, 95, 380, 436 bkz> yamgur
|
| 7173
|
yagmurçıl
|
yağmuru çok olan (yer)· III, 56
|
| 7174
|
yagrımak
|
yağır olmak, I, 104 yagrınlamak yarnına, sırta, vurmak· III, 343 bkz> yarınlamak yagrıtmak
|
| 7175
|
yagru
|
çevre, yakı^lık. III, 13 bkz> yakru
|
| 7176
|
yagsamak
|
yağ istemek. III, 305, 306 bkz> yags ımak
|
| 7177
|
yagsımak
|
yağ tadını almak, III, 305, 306 bkz> yagsamak
|
| 7178
|
yagturmak
|
yağdırmak· III, 95
|
| 7179
|
yaguk
|
yakın, 1113101.I, 433;III, 23, 29, 76, 255 § yak yaguk; (115101^1-.III, 29 § yaguk yér; yak ın yer·III, 29
|
| 7180
|
yagumak
|
yaklaşmak·II, 148; III, 89 bkz> yaguşmak
|
| 7181
|
yaguşmak
|
düşmanlık etmek· II, 90 bkz> yagılamak, yagıtmak
|
| 7182
|
yaguşmak
|
birbirine yakla;mak· III, 73 bkz> yagumak
|
| 7183
|
yagutgan
|
daima yaklaştıran· III, 52
|
| 7184
|
yagutmak
|
yaklaştırn-ıak. II, 316
|
| 7185
|
yag
|
ügüri susam· I, 54
|
| 7186
|
yah
|
evet, peki anlamına bir kelime· III, 118 bkz> yeh
|
| 7187
|
yaxsınmak
|
kollarını yenlerine sokmadan, belini iliklemeden, elbiseyi e ğinine (sırtına) almak, III, 109
|
| 7188
|
yahşı
|
iyi; güzel, her şeyin güzeli I, 64; III, 32
|
| 7189
|
yak
|
çanak ve kap bulaşığı· III, 4 bkz> yak yuk, yok, yok yak, yuk, yuk yak
|
| 7190
|
yaka
|
yaka, elbise yakası·I, 189, 253; III, 24, 307
|
| 7191
|
yakıg
|
(şişkinlik ve benzeri şeylere yakılan) yakı· I, 407;III, 13, 62, 74, 96
|
| 7192
|
yakılmak
|
dokunulmak, yaklaşılmak· III, 81
|
| 7193
|
yakın
|
yakın. III, 22, 23
|
| 7194
|
yakışmak
|
yaklaşmak, dokunmak, yakına gelmek; yakı yakmakta yardım etmek I, 170, 383; II, 103; III, 74
|
| 7195
|
yakı
|
yukı (er) alçak gönüllü ve yaltaklan ıcı (adam)· III, 25
|
| 7196
|
yakmak
|
yaklaşmak, dokunmak; yakmak·I, 456;II, 69;III, 22, 62, 63
|
| 7197
|
yakrı
|
yağ, iç yağı, yağlı· 11.105; III, 31, 32, 204; 306
|
| 7198
|
yakrıkan
|
fındık büyüklüğünde kırmızı meyvesi olan bir bitki·III, 56
|
| 7199
|
yakrıkan
|
buz yağı·III, 56
|
| 7200
|
yakrılanmak
|
yağlanmak·III, 203, 204
|
| 7201
|
yakru
|
çevre, yakınltk.III, 31 bkz> yagru
|
| 7202
|
yakturmak
|
dokundurmak; (yakı) yaktırmak; (ateş) yaktırmak· ÌII, 96
|
| 7203
|
yaku
|
yağmurluk. III, 25, 226 bkz> yagku
|
| 7204
|
yakurmak
|
yaklaştirmak· III, 68
|
| 7205
|
yakurmak
|
sık sık solumak, yüksek bir solumaya tutulmak, III, 68
|
| 7206
|
yak
|
yuk kaptaki 611^. III, 143, 160 bkz> yak, yok, yok yak, yuk, yuk yok
|
| 7207
|
yal
|
at yelesi·III, 13, 160 bkz> yal ıg, yıl
|
| 7208
|
yala
|
töhmet, itham, birl hakkında kötü sanıda bulunma. III, 25, 82
|
| 7209
|
yalaçı
|
insanı her şeyde çarçabuk suçlu gibi gören, itham eden, III, 36
|
| 7210
|
yalaçı
|
(yuga) bir çeşit ince katmerli (ekmek, yufka)· III, 25, 35
|
| 7211
|
yalafar
|
insanlar arasında elçi, hakanın gönderdiği elçi II, 288; III. 47
|
| 7212
|
yalalmak
|
tõhmetlenmek, itham edilmek,III,82
|
| 7213
|
yalamak
|
töhmetlennek·III, 89
|
| 7214
|
yalavaç
|
elçi, peygamber·I, 66, 83, 97;III, 47, 266, 438 bkz> yalavaç
|
| 7215
|
yalavaç
|
elçi, peygamber·I, 83;III, 47 bkz>yalavaç
|
| 7216
|
yalbı
|
yassı, enli, derinliğl olmayan·III, 30
|
| 7217
|
yaldramak
|
az ışımak, az parlamak·III, 437 bkz> yaldrımak
|
| 7218
|
yaldrımak
|
az ışımak, az parlamak·III, 437 bkz> yaldramak
|
| 7219
|
yaldr(ı-u)k
|
cilâlı, parlak, süslü·III, 432 bkz> yoldruk, yuldruk
|
| 7220
|
yalfatmak
|
yalatmak·II, 354 bkz> yalgatmak
|
| 7221
|
yalgamak
|
yalamak.I, 253;III, 306, 307 bkz> yalvamak
|
| 7222
|
yalgan
|
yalan·III, 37
|
| 7223
|
yalgandurmak
|
yalanlamak·III, 116
|
| 7224
|
yalganmak
|
yalanmak· III, 109, 110
|
| 7225
|
yalgaşmak
|
yalaşmak· III, 103
|
| 7226
|
yalgatmak
|
yalatmak ve yutturmak. II, 354 bkz> yalfatmak
|
| 7227
|
yalgıl
|
yelesi ak, ak yeleli· III, 228
|
| 7228
|
yalgu
|
ahmak, beyinslz adam· III, 33
|
| 7229
|
yalıg
|
at yelesi; ibik; eğer kaşı, II, 327; III, 13, 14 bkz> yal, y ıl
|
| 7230
|
yalıglanmak
|
horoz ıbiklenmek; at yelelenmek· III, 114
|
| 7231
|
yalım
|
sarp, dik, yalçın, III, 19, 20
|
| 7232
|
yalıman
|
dağınık şekilde yapılan çapul·III, 38 bkz> yélimen
|
| 7233
|
yalın
|
alev·III, 23
|
| 7234
|
yalınçga
|
(aş) tadı, tuzu, yağı olmayan yemek, III, 433 bkz> yılınçga
|
| 7235
|
yalındak
|
çıplak,III, 51
|
| 7236
|
yalınmak
|
soyunmak III, 85
|
| 7237
|
yalıñ
|
çıplak, kından çıkmış veya kınından çıkarılmış III, 373
|
| 7238
|
yalıñuk
|
insan I, 44, 195, 230, 395;II, 303, 315, 335; III, 65, 141, 222, 262, 384, 385 bkz> yalñuk
|
| 7239
|
yalıñulamak
|
iple, salıncakla, oynamak, III, 411 bkz> yalñu
|
| 7240
|
yalışmak
|
töhmetlemek, itham etmek· III, 75 bkz> yılışmak
|
| 7241
|
yalkmak
|
kanmak, bıkmak, yağlı yemekten bıkmak· III, 435, 447
|
| 7242
|
yalma
|
kaftan, kalın kaftan, yağmurluk. III, 34
|
| 7243
|
yalmak
|
yalınmak, alevlenmek; (yara) iltihaplanmak; güne ş yüzü yalıyarak çalıp karartmak- III, 63
|
| 7244
|
yalmak
|
yanmak· III, 65 bkz> yandurmak, yanmak, yundurmak, yunmak
|
| 7245
|
yalñu
|
cariyelerin oynadığı bir oyun, salıncak oyunu· III, 380 bkz> yalñulamak
|
| 7246
|
yalñuk
|
insan kişi, insanlara verilen genel ad, âdem; Âdem atam ız·I, 44, 195, 230, 395; II, 303, 315, 335;III, 65, 141, 222, 262, 384, 385 bkz> yal ıñuk
|
| 7247
|
yalñuk
|
cariye· III, 385
|
| 7248
|
yalñus
|
yalnız, kimsesiz. I, 333; II, 133, 384
|
| 7249
|
yalpatmak
|
(ot, saman ve yem) ıslatmak, II, 351, 352 bkz> yelpetmek, yélpetmek
|
| 7250
|
yalratmak
|
parlatmak, yalabıtmak. II, 353 bkz> yalrıtmak, yolratmak, yolrıtmak
|
| 7251
|
yalrıtmak
|
parlatmak, yalabıtmak· II, 353 bkz> yalratmak, yolratmak, yolr ıtmak
|
| 7252
|
yalt
|
yalçın, sert· III, 7
|
| 7253
|
yaltga
|
bir şeyle alay etme· III, 432 bkz> yoltga, yultga
|
| 7254
|
yaltga
|
kılmak alay etmek, maskanaya almak, III, 432
|
| 7255
|
yalturmak
|
ateşi alevlendirmek· III, 97
|
| 7256
|
yalu
|
tayları bağlamak için kullanılan ip, örk, III, 26
|
| 7257
|
yalvamak
|
yalamak, III, 307 bkz> yalgamak
|
| 7258
|
yalvanmak
|
dilini çıkarmak, dili ağız içinde dolaştırmak. III, 110
|
| 7259
|
yalvarmak
|
yalvarmak, dileğinin yapılmasını istemek I. 494, 498;III, 99, 100
|
| 7260
|
yalvı
|
büyü, sihir. III, 33, 359 bkz> yelvi
|
| 7261
|
yalvıçı
|
büyücü, sihirbaz· III, 33
|
| 7262
|
yalvırmak
|
yelpimek, III, 100 bkz> yélvirmek
|
| 7263
|
yam
|
çör çöp, pislik, çapak, göze ve ba;ka yere kaçan çör çöp· III, 5, 160
|
| 7264
|
yamag
|
yama· II, 21; III, 28
|
| 7265
|
yamaglıg
|
yamalı, yaması olan· III, 49
|
| 7266
|
yamaglık
|
yamalık, yama olmak üzere hazırlanmış .III, 51
|
| 7267
|
yamagu
|
yamanması gerekli· III, 36
|
| 7268
|
yamalmak
|
yamanmak. III, 82
|
| 7269
|
yamamak
|
yanıannak·III, 91
|
| 7270
|
yaman
|
kötü, her şeyin kötüsü·III, 30 § yamanig; yaman hastallk, miskinlik hastal ığı·III, 30
|
| 7271
|
yamanmak
|
kendi kendine yamamak·III, 85
|
| 7272
|
yamaşmak
|
yamamakta yardım ve yarış etmek, III, 75
|
| 7273
|
yamaşmak
|
tembelliğinden yere yapı;ıp kalmak, buyurulan işi yapmaktan çekinmek· III, 189 bkz> mayışmak
|
| 7274
|
yamata
|
yağlı tavuk veya yağlı et kızartılacağı zaman yağın dışarı sızmaması içln içine sarılan kadayıf hamuru gibi ince bir hamur· I, 445
|
| 7275
|
yamdu
|
kasık· III, 31
|
| 7276
|
yamgur
|
yağmur, III, 38 bkz> yagmur
|
| 7277
|
yamız
|
kasığın iki tarafı, kalçanın ıç yandan uçları.III, 10
|
| 7278
|
yamlamak
|
silmek, süpürmek· III, 84, 310
|
| 7279
|
yamlan
|
bir çeşit sıçan, geme,III, 37
|
| 7280
|
yamlaşmak
|
süpürmekte yardım etmek,III, 105
|
| 7281
|
yamlatmak
|
sıipürtmek. II, 356
|
| 7282
|
yamlıg
|
(·köz) içerisine çör çöp kaçmış olan (göz)· III, 42
|
| 7283
|
yamraşmak
|
kuzular anaları ile karışmak. III, 102, 103
|
| 7284
|
yamu
|
fiilin anlamında pekitme yapan bir edat, III, 236 bkz> yanu
|
| 7285
|
yamurgan
|
her zaman damlayan, kanayan· I, 524 bkz> tamurgan
|
| 7286
|
yamurmak
|
damlamak; kanamak. II, 85 bkz> tamurmak
|
| 7287
|
yamurmak
|
tomruk yapmak, kesrnek, III, 69 bkz> tomurmak, yemürmek
|
| 7288
|
yan
|
yan· II, 19
|
| 7289
|
yan
|
uca kemiği, uca kemlğinin başı· III, 160
|
| 7290
|
yana
|
gene, yine, tekrar, ikinci defa olarak; geri dönme bildiren edat·I, 60, 119, 144, 441, 472, 508;II, 285;III, 6, 26, 170
|
| 7291
|
yançık
|
torba, kese,II, 250 bkz> yançuk
|
| 7292
|
yançılmak
|
incinmek, ezilmek·I, 188;II, 287; III,107
|
| 7293
|
yançuk
|
torba, kese (para-tütün). II, 6; III, 45 bkz> yanç ık
|
| 7294
|
yandak
|
çeker havadan çiğ gibi yagan kudret helvası· III, 44
|
| 7295
|
yandak
|
tiken geven dikeni· III, 44
|
| 7296
|
yandık
|
soysuz, III, 44
|
| 7297
|
yandru
|
tekrar, III, 406
|
| 7298
|
yandrumak
|
döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98, 99 bkz> yalmak, yanmak, yundurmak, yunmak
|
| 7299
|
yanıg
|
kusma; korkutma, tehdit· III, 14
|
| 7300
|
yanlık
|
çoban çantası· III, 45
|
| 7301
|
yanmak
|
dönmek, döndürmek; korkutmak,tehdit etmek; kusmak; yanrnak· III, 14, 64, 65, 98 bkz> yalmak, yandurmak, yundurmak, yunmak
|
| 7302
|
yanu
|
fiilin sonuna gelip anlamında pekitme yapan bir edat· III, 236 bkz> yamu
|
| 7303
|
yanulmak
|
ele sürtülerek bilenmek· III, 82
|
| 7304
|
yanumak
|
bilemek, el üzerlnde kılağılamak· III, 91
|
| 7305
|
yanut
|
karşılık, bedel, ıvaz, cevap· III, 8, 28
|
| 7306
|
yanutmak
|
biIetmek, bilemeği veya el üzerlnde kılağılamayı emretmek, II, 317 bkz>yıtıtmak
|
| 7307
|
yañ
|
bir şeyin merkezi; kalıbı. III, 361
|
| 7308
|
yaña
|
herhangi bir ırmağın, bir yanı, geçesi.III, 369
|
| 7309
|
yañak
|
yan, taraf· I, 241, 434
|
| 7310
|
yañak
|
ağzın iki yanında dişlerin oturduğu kemik; kapı söğesi; her şeyin yanı, III, 376
|
| 7311
|
yañalduruk
|
kukuleta, başlık, kepenek arkasına dikilen blr keçe parças ı, III, 389
|
| 7312
|
yañan
|
alaca karga, yalnız başı ak olan karga·III, 240, 376
|
| 7313
|
yañan
|
fiL II, 210; III, 295, 376 bkz> yagan,
|
| 7314
|
yañı
|
yeni· I, 376; III, 369 bkz> yengi
|
| 7315
|
yañıla
|
yeniden, tekrar, ikinci defa· III, 381
|
| 7316
|
yañılamak
|
yenilemek. III, 407
|
| 7317
|
yañılgan
|
her zaman yanılan, unutan· III, 388
|
| 7318
|
yañılmak
|
yanılmak· III, 59, 380
|
| 7319
|
yañku
|
sesin geri gelmesi, yankı, aksi savt, aksi seda· III, 379, 380
|
| 7320
|
yañkulamak
|
ses vermek, yankılamak, ses gelmek, III, 410, 411
|
| 7321
|
yañkurmak
|
ses duymuş gibi sağına soluna bakmak, III, 400
|
| 7322
|
yañluk
|
işte, sözde ve benzeri şeylerde ve yerlerde yapılan yanlışlık· III, 385
|
| 7323
|
yañrak
|
dağ kıvrımı ve büküntüsü·III, 384
|
| 7324
|
yañramak
|
saklanması gerekenl açığa vurmak, söylemek·III, 404 bkz> yañzatmak
|
| 7325
|
yañşak
|
yanşak, geveze·I, 467;III, 384
|
| 7326
|
yañşatmak
|
bir klmsenin ba;ını çok sözle, yanşaklıkla ağrıtmak·II, 359
|
| 7327
|
yañzatmak
|
saklanması gerekeni söyletmek, ikrar ettirmek·II, 359 bkz> yañramak
|
| 7328
|
yap
|
değirmi olan herhangi bir şey·III, 3 § yap yarmak; değirmi para, sağ para,III, 3
|
| 7329
|
yap
|
yapağı·III, 3 § yung yap; yün yapağı·III, 3
|
| 7330
|
yap
|
hile, al·III, 142, 159 bkz> al, yup
|
| 7331
|
yapçan
|
yavşan otu· III, 37 bkz> yavçan
|
| 7332
|
yapçınmak
|
yapıştırılmak· III, 108 bkz> yapçunmak, yapçurmak, yap şunmak, yapşurmak, yavçunmak, yavçurmak
|
| 7333
|
yapçunmak
|
yapı;tırılmak,III, 108 bkz> yapçınmak, yapçurmak, yapşunmak, yapşurmak, yavçunmak, yavçurmak
|
| 7334
|
yapçurmak
|
yapıştırmak·III, 97, 98 bkz>yapçınmak, yapçunmak, yapşunmak, yapşurmak, yavçunmak, yavçurmak
|
| 7335
|
yapgak
|
kuş avlanan blr çeşit tuzak·III, 42
|
| 7336
|
yapguç
|
eşek ve benzeri hayvanları sürmekte kullanılan değnek,III, 39
|
| 7337
|
yapgut
|
yün veya kıl d!dintilerl doldurulmuş minder ve benzerl şeyler·III, 38
|
| 7338
|
yapıglık
|
kapalı, kapanmı;·III, 49
|
| 7339
|
yapınmak
|
örtünmek, kendl başına kapamak·III, 82, 83
|
| 7340
|
yapışmak
|
yapişmak· IH, 70 bkz> yapuşmak
|
| 7341
|
yapıtak
|
çıplak, eğersiz·III, 177 bkz> yabıtak
|
| 7342
|
yapmak
|
örtmek, kapamak; kurmak, yapmak, I, 348, 374; III, 33, 57
|
| 7343
|
yapratmak
|
at, blr ;eyden korktuğu veya bir çeye tekme atacağı zaman kulağını dikmek·II, 352
|
| 7344
|
yaprı
|
düz ve enli (yer); sarkık (kulak), III, 31
|
| 7345
|
yaprulmak
|
yapışmak; yıpranmak· III, 107
|
| 7346
|
yapruşmak
|
yer düzlennekte yardım etmek, III, 101
|
| 7347
|
yapsamak
|
(örtmek, kapamak, yapmak) istemek· I, 463; II, 172; III, 304
|
| 7348
|
yapşunmak
|
yapı;tirılmak· III, 109 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yapşurmak, yavçunmak, yavçurmak
|
| 7349
|
yapşurmak
|
yapıştırmak· III, 99 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yapşunmak, yavçunmak, yavçurmak
|
| 7350
|
yaptaç
|
yağmur ve karda çobanların giydiği küçük bir kepenek, kebe· III, 38 yapturmak kapatmak; yaptırmak· III, 93 yapulmak kapanmak, örtulmek· III, 76
|
| 7351
|
yapurgak
|
yaprak (agaç, bjtki, kltap)·III, 51
|
| 7352
|
yapurgan
|
daima gizleyen, saklayan·III, 53 yapurmak parlatmak, süpürtmek; gizlemek·III, 67 yapurtmak
|
| 7353
|
yapuşgak
|
dikenli bir ot, pitrak; her söylenen i şe karışan kimse· 1)1, 51 bkz> koru
|
| 7354
|
yapuşgan
|
daima yapışan, yapışkan·III, 53
|
| 7355
|
yapuşmak
|
yapışmak·III, 53 bkz> yapışmak
|
| 7356
|
yap
|
yup hile, al ("yup" kelimesi yaln ız kullanılmaz, her zaman "yap" ile birlikte gelir)·III, 142, 159, 328
|
| 7357
|
yap
|
yup kılmak hile kılmak, al etmek·III, 159 bkz> yubılamak, yuplamak
|
| 7358
|
yar
|
yar, suların açtığı uçurum· I, 375; III, 34, 142, 152, 355
|
| 7359
|
yar
|
salya·II, 81; III, 3
|
| 7360
|
yarag
|
yarık, gedik·III, 294
|
| 7361
|
yarag
|
fırsat, imkân, tav·I, 300;II, 90, 234; III, 13,28, 355
|
| 7362
|
yaraglıg
|
mümkün .III, 49
|
| 7363
|
yaraglıg
|
zırhlı, cebeli·III, 49
|
| 7364
|
yaramak
|
yaramak, uygun gelmek, yaraşmak· III, 38, 87 § yol yarasın
|
| 7365
|
yaramak
|
yarmak·II, 356
|
| 7366
|
yaramak
|
karşı koymak, uzaklaşmak·III, 422 bkz> yıramak
|
| 7367
|
yaramsınmak
|
dalkavukluk etmek,II, 263
|
| 7368
|
yaranmak
|
yaranmak, yaltaklık etmek; koşakta koşturularak alıştırılmak,I, 394;III, 20, 83
|
| 7369
|
yaraşmak
|
uyuşmak, anlaşmak, yaraşmak·II, 105;III, 11. 71, 72
|
| 7370
|
yaratgan
|
yaratan· III, 52
|
| 7371
|
yaratmak
|
yaratmak, oranlamak, oranlayıp yapmak, kendinden uydurmak· I, 330; II, 315
|
| 7372
|
yarıgsamak
|
yarlıganmak istemek· III, 333
|
| 7373
|
yarık
|
oylukların çenetlere bitiştiği yer, oyluk kemikleri başı· III, 15
|
| 7374
|
yarık
|
zırh, zırh ve kalkana verilen genel ad, III, 15,158, 217 § say yar ık; demirgögüslük. III, 15,158
|
| 7375
|
yarıklanmak
|
zırhlanmak· III, 114, 115
|
| 7376
|
yarıklaşmak
|
zırh õndül koyarak bahse girmek, II, 258
|
| 7377
|
yarılmak
|
yarılmak, yirilmek, açılmak·I, 119; III, 15, 77, 78
|
| 7378
|
yarım
|
yarım, bir şeyin yarısı, herhangi bir şeyin ikiye ayrılmış olan parçalardan her birisi III, 19
|
| 7379
|
yarımlamak
|
yarılamak· III, 343
|
| 7380
|
yarımlanmak
|
yarımlanmak. III, 115
|
| 7381
|
yarın
|
yarın· II, 250
|
| 7382
|
yarın
|
kürek kemigi, çigin kemlğl· III, 21
|
| 7383
|
yarındak
|
kayı;, sırım, Türk sırımı· II, 23, 108, 175, 262; III, 51
|
| 7384
|
yarınlamak
|
yarnına, sırta vurmak·III, 343 bkz> yagrınlamak
|
| 7385
|
yarınmak
|
kendi kendine yarmak, yarınmak· III, 83, 84
|
| 7386
|
yarısa
|
yarasa·III, 433 bkz> aya yersgil
|
| 7387
|
yarış
|
yarı;, at yarişi·II, 191; III, 10
|
| 7388
|
yarış
|
iki adam arasında mal üleşme·III, 10
|
| 7389
|
yarışmak
|
yarışmak, yariş etmek, at yarişi yapmak; yarı yarıya üleşmek I, 367, 474; II, 226;III, 10, 72
|
| 7390
|
yarlamak
|
tükürmek III, 308 bkz> yarsıtmak, yarsudmak
|
| 7391
|
yarlıg
|
emir, hakanın mektubu, fermanı, buyruğu·I, 87;III, 42
|
| 7392
|
yarlıg
|
fakir, yoksul, acınan, yarlıganmış.I, 93;III, 42
|
| 7393
|
yarma
|
uzunlamasına yarılan herhangi bir ;ey· III, 34
|
| 7394
|
yarmak
|
yarmak, bir şeyl keserek zorla yarmak, parçalamak; yere s ınır çizmek,I, 399, 437;III, 33, 57. 58
|
| 7395
|
yarmak
|
para·I, 20. 22. 35, 75, 130, 131, 142,143, 168, 175, 180, 214, 219, 223, 242, 281, 297, 298, 303, 321, 322, 334. 341. 377. 397,398, 402;II, 22, 39, 41, 44, 51, 62, 66, 67, 78, 92. 122, 127, 131, 103, 229, 237. 249, 250, 260;III, 3. 43. 67. 80, 84. 94, 121
|
| 7396
|
yarmakan
|
armağan·I, 140 bkz> amuç, armagan
|
| 7397
|
yarmaklanmak
|
para sahibi olmak· II, 279;III, 116
|
| 7398
|
yarmanmak
|
tırmanmak.III, 111
|
| 7399
|
yarmaş
|
iri ögüdülmüş bulgur ve buna benzer şeyler·III, 40 § yarmaş un; ince un,III, 40
|
| 7400
|
yarma
|
(yuga) blr çeşit katmer·III, 34
|
| 7401
|
yarp
|
sağlam·III, 6
|
| 7402
|
yarp
|
insan sevinince yüzüne gelen parlakl ık, yalabıklık·III, 6
|
| 7403
|
yarpadmak
|
iyileşmek, ayağa kalkmak, serpilip büyümek·II, 351 bkz> yarpatmak
|
| 7404
|
yarpatmak
|
iyileşmek, ayağa kalkmak; serpilip büyümek,II, 351 bkz> yarpadmak
|
| 7405
|
yarpuz
|
güzel kokulu b!r ot, kır nanesl, Majoran,III, 39
|
| 7406
|
yarpuz
|
yılan yiyen bir hayvan, firavun s ıçanı,ichneumon·III, 39, 40
|
| 7407
|
yarsgag
|
dagda ve başka yerde ayağın kayabilecegl yer·III, 433
|
| 7408
|
yarsıkmak
|
birbirinden ayrı dü;mek,III, 105. 106
|
| 7409
|
yarsımak
|
murdar bulmak ve iğrenmek, III,305
|
| 7410
|
yarsınçıg
|
murdar, pis iğrenç· III, 56
|
| 7411
|
yarsıtmak
|
tiksindirmek II, 353 bkz> yorlamak, yars ğumak
|
| 7412
|
yarsudmak
|
tiksindiği şey yüzünden tükürmek· II, 353 bkz> yarlamak, yars ıtmak
|
| 7413
|
yarşı
|
bir şeyi yarıya bõlen kimse; bir ;eyin yar ısı, yarı yarıya ortak·III, 32
|
| 7414
|
yarşım
|
bir yarışlık yer·III, 47
|
| 7415
|
yart
|
su içilen bardak,I, 341 bkz> bart
|
| 7416
|
yartım
|
ayrılmiş· III, 46
|
| 7417
|
yartmak
|
para· III, 432 bkz> yarmak
|
| 7418
|
yartu
|
yonga, talaş, III, 30
|
| 7419
|
yartu
|
üzerine bir şey yazılan levha, tahta· III, 30
|
| 7420
|
yarturmak
|
yardırmak· III, 94, 95
|
| 7421
|
yart
|
yurt tutmak ansızın her yandan yakalanmak· I, 341 bkz> bart burt tutmak
|
| 7422
|
yaruk
|
yerde, duvarda, dağda, sırçada ve benzer şeylerde yarık· III, 15
|
| 7423
|
yaruk
|
ışık, aydınlık, parlak·I, 46, 96;III, 15, 194 § yapyaruk; çok ayd ınlık. III, 15
|
| 7424
|
yarukluk
|
nur, ışık, aydınlık; rahatlık· II, 316; III, 51. 194
|
| 7425
|
yaruk
|
yélim balık tutkalı· III, 20 bkz> yaru yélim
|
| 7426
|
yaruk
|
yulduzı tan yıldızı· I, 96
|
| 7427
|
yarumak
|
ışımak· I, 96; III, 86, 87, 89
|
| 7428
|
yarumak
|
yaşumak keyiflenmek. sevinmek· III, 89
|
| 7429
|
yarutgan
|
her zaman aydınlatan· III, 52
|
| 7430
|
yarutmak
|
aydınlatmak· III, 52
|
| 7431
|
yaru
|
yélim balık tutkalı· III, 24 bkz> yaruk yélim
|
| 7432
|
yas
|
zarar, 2iyan· III, 159
|
| 7433
|
yas
|
ölüm, helâk· III, 159
|
| 7434
|
yasgaç
|
yastıgaç, hamur tahtası· III, 38 bkz> yası yıgaç
|
| 7435
|
yasgaşmak
|
tokatlaşmak ve bunda yardım ve yarış etmek· II, 220 bkz> tasgamak, tasga şmak
|
| 7436
|
yası
|
yassı, enli· III, 24 bkz> yasul
|
| 7437
|
yasıç
|
yassı ve uzun temren, III, 8
|
| 7438
|
yasıglıg
|
gedeleçli· III, 50
|
| 7439
|
yasık
|
gedeleç· III, 16 bkz> kurman
|
| 7440
|
yasılamak
|
yassılamak, yaymak; sözü açık,geniş ve kinayesiz söylemek· III, 328
|
| 7441
|
yasılmak
|
dağılmak; terk olunmak, bırakılmak· III, 78, 79
|
| 7442
|
yasıman
|
su boşaltilırken boğazı "gır gır" eden testi, III, 38
|
| 7443
|
yası
|
yıgaç yastıgaç, hamur tahtası· III, 38 bkz> yasgaş
|
| 7444
|
yasmak
|
dağıtıp yaymak, çõzmek· III, 59, 60
|
| 7445
|
yastalmak
|
dayanmış olmak; amacın bir yanına ilmek· III, 107
|
| 7446
|
yastamak
|
yastık dayamak, yaslanmak; söz dokundurmak· III, 302, 303, 320
|
| 7447
|
yastuk
|
yastık, III, 43, 107, 302, 320
|
| 7448
|
yasul
|
yassı, yayvan, yassı ve engln olan her yer· III, 18, 19 bkz> yas ı
|
| 7449
|
yaş
|
yaş, taze nesne, zerzevat, sebze, ye şillik; yaş (gözden gelen); yaş (insanın yaşadığı).I, 316; II, 109, 172. 228, 232; III, 4, 47, 83, 84,159,433 §ya şot
|
| 7450
|
yaşagu
|
yaşamağa haklı· III, 36
|
| 7451
|
yaşamak
|
yaşamak· III, 89
|
| 7452
|
yaşañurmak
|
(göz) yaşarmak, yaşlı olmak·III, 407
|
| 7453
|
yaşarmak
|
yeşermek· II, 79; III, 18, 68
|
| 7454
|
yaşartmak
|
ye;ertmek· III, 436
|
| 7455
|
yaşıkmak
|
(göz) yaçlanmak, kamaşmak·III, 76
|
| 7456
|
yaşıl
|
yeşil. I, 41, 330, 394, 395; III, 19. 20,143, 162 § yapya şıl
|
| 7457
|
yaşıl
|
yuşul yeşil meşil· III, 19
|
| 7458
|
yaşın
|
şimşek,I, 236;II, 356;III, 22, 310, 319
|
| 7459
|
yaşınlıg
|
şimşekli· III, 50
|
| 7460
|
yaşlamak
|
yaş ot yemek· III, 308
|
| 7461
|
yaşlıg
|
yaşlı, genç olmayan· III, 42
|
| 7462
|
yaşlıg
|
yaşlı, yaşı olan (gõz)· III, 42
|
| 7463
|
yaşmak
|
gizlemek, saklamak· I, 425; III, 60, 208
|
| 7464
|
yaşnamak
|
şimşek çakmak, parlamak· I, 236; III, 310, 319
|
| 7465
|
yaşnatmak
|
şimçek çaktırmak, parlatmak·II, 356
|
| 7466
|
yaşru
|
gizli·III, 31
|
| 7467
|
yaşruşmak
|
gizlemekte birlefmek· III, 101
|
| 7468
|
yaşsamak
|
gizlemek istemek·III, 305
|
| 7469
|
yaşuk
|
demir başlık, tulga·I, 67 bkz> aşuk,yışıklıg
|
| 7470
|
yaşumak
|
keylflenmek, sevinmek,III, 89
|
| 7471
|
yaşurgan
|
her zaman gizleyen·III, 53
|
| 7472
|
yaşurmak
|
örtmek, örtülmek, gizIemek.II,79;III, 68
|
| 7473
|
yaşut
|
gizli·II, 228;III, 8 bkz> beküt
|
| 7474
|
yat
|
yabancı-I,433;III, 43, 148, 159 bkz> baz
|
| 7475
|
yat
|
taşlarla yagmur ve rüzgâr için yapılan kamlık, yadataşı ile yapılan bir türlü kamlık, kâhinlik. III, 3, 159
|
| 7476
|
yat
|
baz yabancı· III, 148, 159
|
| 7477
|
yatçı
|
;aman· III, 307
|
| 7478
|
yatgak
|
hakanın ve ülkenin koruyucusu, muhaf ızı· III, 42
|
| 7479
|
yatgaşmak
|
yatışmak, birlikte yatmak. III, 103
|
| 7480
|
yatgaşuk
|
bir yerde başkası ile yatan· III, 55
|
| 7481
|
yatgaşuk
|
ogrı yatsı, yatma 2amanı. III, 55
|
| 7482
|
yatgurmak
|
yatırmak, uyutmak· III, 99
|
| 7483
|
yatıg
|
uyku; yatılacak yer· III, 12 bkz> yatık
|
| 7484
|
yatık
|
uyku; yatacak yer· III, 15 bkz> yat ıg
|
| 7485
|
yatıkmak
|
yabancılaşmak, yadlaşmak·III, 76
|
| 7486
|
yatlamak
|
yada taşı ile afsun yapmak; yabancı saymak·III, 307, 308
|
| 7487
|
yatlatmak
|
yada taşı ile okutmak·II, 355
|
| 7488
|
yatmak
|
yatmak·I, 36, 233, 243, 386;II, 313; III, 42, 378
|
| 7489
|
yatmak
|
yaymak, sermek, II, 313 bkz> yadmak
|
| 7490
|
yatsamak
|
yatmak veyä uyumak istemek III,304
|
| 7491
|
yatturmak
|
yaydırmak·III, 93, 94 bkz> yadturmak, yittürmek
|
| 7492
|
yatuk
|
atılan, unutulan her şey; tembel; şehirlerden· çıkmayan bir kısım Oğuzlar·III,14
|
| 7493
|
yatuk
|
iki cins iplikten (erişi yünden, argacı pamuktan) dokunan bir dokuma· III, 14
|
| 7494
|
yaturmak
|
yaydırmak, III, 93 bkz> yadturmak
|
| 7495
|
yava
|
kolgan dikeni; hint ayvas ı; suyu tutmaca renk veren bir bitki I, 84;III, 26 bkz> yafa, yava
|
| 7496
|
yava
|
sıcak, kuytu (yer)·III, 27 bkz> yafa, yava
|
| 7497
|
yava
|
kolgan dikeni; hint ayvas ı; suyu tutmaca renk veren bir bitki I, 84;III, 27 bkz> yafa, yava
|
| 7498
|
yava
|
sıcak, kuytu (yer),III, 27 bkz> yafa, yava
|
| 7499
|
yavalmak
|
yavaşlamak,I, 397
|
| 7500
|
yava
|
; yavaş, yumuşak huylu·III, 10, 11 bkz> yafa ş
|
| 7501
|
yavaşlanmak
|
yavaşlanmak, dölekleşmek, yumuşak huylu olmak· III, 114
|
| 7502
|
yavçan
|
yavşan 0111.III, 37 bkz> yapçan
|
| 7503
|
yavçunmak
|
yapıştırılmak·III, 109 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yapşunmak, yapşurmak, yavçurmak
|
| 7504
|
yavçurmak
|
yapıştımak. III, 98 bkz> yapçınmak, yapçunmak, yapçurmak, yapşunmak, yapşıırmak, yavçurmak
|
| 7505
|
yavgan
|
yavan. III, 37
|
| 7506
|
yavganlanmak
|
yavan bulmak· III, 116, 117
|
| 7507
|
yavlak
|
kötü, fena, değersiz, yavuz, dü;kün, her şeyin kötüsü· I, 177, 432, 516, 519;II, 74, 204;III, 43, 44, 133 § yavlak kişi
|
| 7508
|
yavramak
|
digrek, sert, kati olmak, III, 278 bkz> t ıgdamak, tıgramak
|
| 7509
|
yavrımak
|
hali kötüleşmek, yoksulluk veya hastal ık yüzünden arıklamak· III, 304
|
| 7510
|
yavrıtmak
|
kõtületmek, zayıflatmak, arıklatmak, I, 139; II, 352, 353
|
| 7511
|
yavsamak
|
gönül almak istemek, III, 306 bkz> yüvsemek
|
| 7512
|
yavug
|
sel suyunun yüksekten yuvarlad ığı kaya parçası· III, 13
|
| 7513
|
yavuz
|
kötü, fena·I, 84, 85, 103, 227, 248. 439, 483 bkz> yafuz
|
| 7514
|
yavuzlamak
|
kötü bulmak·III, 342
|
| 7515
|
yavuzlanmak
|
kötü bulmak·III, 114
|
| 7516
|
yay
|
ilkbahar, yaz, I, 13. 82, 96, 170, 463; II, 97; III, 160, 161, 188
|
| 7517
|
yaya
|
insanın kuyruk sokumu bölgesl, kıçı (yalnız insanlarda)· III, 26, 170
|
| 7518
|
yaygaru
|
yaza doğru, III, 278
|
| 7519
|
yayguk
|
kısrağın meme uçları, III, 27 bkz> yazguk
|
| 7520
|
yayıg
|
huyu dönek· III, 23 bkz> yayık
|
| 7521
|
yayık
|
huyu dönek· III, 23 bkz> yayıg
|
| 7522
|
yayıkmak
|
yaz olmak, baharla;mak· III, 191
|
| 7523
|
yayılgan
|
yayılan, durmayan· III, 55 § yayılgan kişi; bir kararda durmayan, bir işte sebat etmeyen kimse· III, 55
|
| 7524
|
yayılmak
|
ırgalanmak, yayılmak, salınmak· I, 412; III, 108, 191,192bkz>yad ılmak,yazılmak
|
| 7525
|
yayınmak
|
kendi kendıne yaymak· III, 86
|
| 7526
|
yaykalmak
|
çalkanrnak; her ;eye gönlü meyil göstermek· III, 108
|
| 7527
|
yaylag
|
yayla, yaylak, yazlanan yer, I, 13, 214; II, 355; III, 47, 265
|
| 7528
|
yaylamak
|
yaylamak· III, 311
|
| 7529
|
yaylatmak
|
yaylatmak. II, 357
|
| 7530
|
yaymak
|
çalkamak, kımıldatmak, sallamak, meyletmek, meylettirmek III, 245, 246, 247
|
| 7531
|
yaysamak
|
haset etmek, çekememek,I, 155
|
| 7532
|
yayturmak
|
çırptırmak, kımıldatmak.III, 100
|
| 7533
|
yaz
|
ilk yaz, yaz· II, 172, 285; III, 159, 285
|
| 7534
|
yazak
|
otlak,III, 16
|
| 7535
|
yazamak
|
yazlamak, yazı geçirmek· III, 88
|
| 7536
|
yazguk
|
kısrağın meme uçlan· III, 28 bkz> yayguk
|
| 7537
|
yazı
|
kır, ova, yazı, boş ve açık yer, boşluk,açıklık, alan·I, 94, 135, 329, 447; III,II, 24,255 yaz ıkçı yazıcı, hısımlar arasında mektup getirip götüren elçi· III, 55
|
| 7538
|
yazıglıg
|
çözülmüş, bağından çözülmüş· III,49, 50 bkz> yazuk
|
| 7539
|
yazıkmak
|
yaz olmak III, 76 bkz> yayıkmak
|
| 7540
|
yazılmak
|
açılmak, yayılmak; yalabımak, güzelleşmek; çözülmek·I, 195, 233, 409; II, 285; III, 6, 78,112 bkz> yadılmak, yayılmak
|
| 7541
|
yazınmak
|
kendi kendine çõzmek, çözünmek, çözülmek III. 84, 112
|
| 7542
|
yazışmak
|
(çözmekte ve yaydan kirlşi çıkarmakta) yardım ve yarış etmek, III, 73
|
| 7543
|
yazlatmak
|
yazlatmak, yazı geçirtmek, yaylatmak·II, 355
|
| 7544
|
yazlınmak
|
çôzülmek·III, 110, 112, 228
|
| 7545
|
yazlışmak
|
çözülmek III, 105
|
| 7546
|
yazmak
|
şaşmak, yanılmak; çözmek; yazmak· I, 92; II, 20; IIl, 59, 111
|
| 7547
|
yazmas
|
şaşmayan, yanılmayan· III, 59, 379
|
| 7548
|
yazok
|
et pastırma· III, 16,
|
| 7549
|
yazsamak
|
çözmek istemek, III, 305
|
| 7550
|
yazturmak
|
çõzdürmek; yanıltmak· III, 95
|
| 7551
|
yazuk
|
boşanmış, bağından çözülmü;· III, 16bkz> yazıglıg
|
| 7552
|
yazuk
|
günah, suç· I, 16, 203, 220, 521; II, 75,135, 143, 169, 222, 261; III, 16
|
| 7553
|
yazuklamak
|
suçu yüzünden yakalamak·III, 342, 343
|
| 7554
|
yazuklug
|
günahlı,III, 50
|
| 7555
|
yazuksuz
|
günahsız·I, 400;III, 16
|
| 7556
|
yebeñ
|
kumlu, batak· III, 372
|
| 7557
|
yeh
|
evet· III, 26, 118 bkz> yah
|
| 7558
|
yeh
|
mü "tamam mı" anlamına bir kelime·III,26 bkz> ye mü?
|
| 7559
|
yek
|
şeytan·I, 267;II, 236, 338;III, 156, 160
|
| 7560
|
yel
|
cin; cin çarpması· III, 144, 163
|
| 7561
|
yelim
|
tutkal, kendisiyle tüy ve tüye benzer şeyler yapıştırılan tutkal· III, 20, 70, 99, 108bkz> yélim,
|
| 7562
|
yilim
|
yelimlenmek tutkallanmak· III, 115 bkz> yélimlenmek
|
| 7563
|
yelkin
|
yelici, koşucu; misafir, yolcu, konuk·I· 31; III, 33, 37, 288, 309 bkz> elkin, yélkin
|
| 7564
|
yelnemek
|
memesi dolup sarkmak· III, 310, 319 bkz> yélnemek
|
| 7565
|
yelpetmek
|
(ot, saman ve yem) ıslatmak, II, 351, 352 bkz> yalpatmak, yélpetmek
|
| 7566
|
yelpetmek
|
yelpazeletmek· II, 352 bkz> yélpetmek
|
| 7567
|
yelpirmek
|
rüzgâr esmek, cin tutmuş gibi sağa sola sallanmak; nemlenmek, yeri ıslatmak·III, 93
|
| 7568
|
yelvi
|
büyü, sihir, III, 33, 359 bkz> yalv ı
|
| 7569
|
yelvlçi
|
büyücü, sihirbaz III, 33
|
| 7570
|
yem
|
baharat· Itl, 5 ("yem" kellmesl yaln ız kullanılmaz, "ot" ile birlikte gelir)·
|
| 7571
|
yeme
|
hep, bütün, tamamiyle; yine, dahi, I, 47,106,144, 459; II, 75,118; III, 41, 278. 366. 435 yemeçük buğday taşınan küçük çuval· III,48
|
| 7572
|
yemek
|
yemek, yeylp telef etmek,I, 55, 66, 79, 88, 116, 318, 323, 342, 343, 504;II, 69,70. 311; III, 9, 16, 31, 67, 146, 159, 220, 222, 249
|
| 7573
|
yemet
|
evet· I, 51;III, 8 bkz> emet, evet,evet
|
| 7574
|
yemiş
|
meyve,I, 251, 263 bkz> yémiş
|
| 7575
|
yemrü
|
;mek ağaç sökmekte yardım etmek· III, 103
|
| 7576
|
ye
|
mü "bu sôzü kabul ettin mi? söyledi ğimi yapmak için kafana koydun mu?" anlam ına bir kelime.III, 26 bkz> yehmü?
|
| 7577
|
yemürgen
|
dalma söken, koparan,III, 54
|
| 7578
|
yemürmek
|
kesmek·III, 54 bkz> tomurmak,
|
| 7579
|
yamurmak
|
yençimek ısırmak, kötüleîmek·III, 303 bkz> tençmek, yençmek, yunç ımak
|
| 7580
|
yençmek
|
ısırmak, yere vurup ayağıyle ezmek, dişle ısırarak parçaları birbirine katmak, kõtüleşmek·III, 303. 435 bkz> tençmek,yençimek, yunç ımak
|
| 7581
|
yenig
|
yeğni, hafif·III, 92 bkz> yénik
|
| 7582
|
yenigü
|
doğurmak üzere olan,III, 36
|
| 7583
|
yenimek
|
doğurmak (yalnız kadın için),III,91, 92
|
| 7584
|
yenitmek
|
doğurtrnak· II, 317
|
| 7585
|
yeñeç
|
yengeç· III, 384
|
| 7586
|
yeñek
|
heybe, bohça· III, 70 bkz> yetgek
|
| 7587
|
yeñge
|
yenge, büyük kardeşin karısı· III, 380
|
| 7588
|
yeñi
|
yenl· I, 376;III, 369 bkz> yangi
|
| 7589
|
yeñmek
|
yenmek, alt etmek·III, 391
|
| 7590
|
yeñşürmek
|
sıcağa soğuk karı;tirarak ılıştırmak, III, 400 bkz> yiñşürmek
|
| 7591
|
yerçü
|
sın, mezar· III, 30
|
| 7592
|
yerde
|
hemşeri. I, 407; III, 40
|
| 7593
|
yer
|
kırtışı yeryüzü· I, 461
|
| 7594
|
yerküç
|
tahtadan yapılmış kılıç gibi uzunca,enli bir ağaç parçasıdır, fırındaki ekmeği çevirmek için kullanılır·I, 452
|
| 7595
|
yermek
|
yirmek, yaf bir şeyi demirle kesmeksizin uzunlamas ına yirmek, kolayca yarmak·III, 58 bkz> yırmak, yirmek
|
| 7596
|
yer
|
sagrısı yeryüzü; yer yaygısı·I, 422
|
| 7597
|
yertürmek
|
yirdirmek.III, 95
|
| 7598
|
yerük
|
yirilmiş, uzunlamasına yirilmiş ve güzelligi gitmiş olan her şey, yirik, gedik· III, 18 bkz> yirük
|
| 7599
|
yeten
|
ok atılan tahta yay; atımcı yayı, hallaç yayı·III, 21 bkz> yeteñ
|
| 7600
|
yeteñ
|
yün atılıp kabartılan atımcı yayı· III, 372 bkz> yeten
|
| 7601
|
yetgek
|
heybe, bohça· III, 70, 77, 344 bkz> yerigek
|
| 7602
|
yetigen
|
yedi kardeşler adı verilen yıldız, III, 37, 40, 247 bkz> yetiken
|
| 7603
|
yetiken
|
yedi kardeşler adı verilen yıldız, III, 247 bkz> yetigen
|
| 7604
|
yetilmek
|
güdülmek, yedilmek. I, 106 bkz> yétilmek
|
| 7605
|
yet(i)şmek
|
yetişmek, erişmek. III, 183 bkz·
|
| 7606
|
yetiz
|
enli, enine geniş şey· III, 10
|
| 7607
|
yetizlik
|
genişlik, bir şeyin eni· III, 52
|
| 7608
|
yetmek
|
yetişmek, erişmek II, 314 bkz> çétmek, yétmek
|
| 7609
|
yetmek
|
yetmek, yedeğinde götürmek· II, 314
|
| 7610
|
yetmiş
|
kapanmış, iyileşmiş (yara)· I, 245 bkz>bütmiş
|
| 7611
|
yetrülmek
|
eriştirilmek; ilhak edilmek.III,107 bkz> yétrülmek
|
| 7612
|
yetrüm
|
bırakılmış, salınmış·III, 47
|
| 7613
|
yetrüm
|
saç bırakılmış, salınmış saç·III, 47 bkz> yetüt saç
|
| 7614
|
yetrüşmek
|
birbirine erişmekte yardım etmek III, 101 bkz> yétrüşmek
|
| 7615
|
yetti
|
sayıda yedi· III, 27 bkz> yéti
|
| 7616
|
yetüt
|
askere imdat .II, 287
|
| 7617
|
yetüt
|
saç sonradan bırakılan saç,II, 287 bkz> yetrüm saç
|
| 7618
|
yevtilmek
|
erişmek; olgı^nlaşmak.III, 81, 356 bkz> yıgılmak, yuvulmak
|
| 7619
|
yezek
|
asker öncüsü, III, 88 bkz> yizek
|
| 7620
|
yezemek
|
aramak üzere dolaşmak, III, 88, 89
|
| 7621
|
yezne
|
büyük kız kardeşin kocası· III, 35
|
| 7622
|
yédişmek
|
kenar dikmekte yardım etmek·III, 70, 71 bkz> yédilmek, yédmek, yidmek
|
| 7623
|
yédilmek
|
dikilmek ve içine eşya konulmak· III, 77 bkz> yédişmek, yédmek, yidmek
|
| 7624
|
yédmek
|
bohça veya heybeyi toparlamak, uçlar ını birleştirmek III, 434 bkz> yédişmek, yédilmek, yidmek
|
| 7625
|
yég
|
yeğ, üst, üstün, daha lyl, lyl, hay ırlı·I, 59, 337, 384;III, 43, 133, 144, 160
|
| 7626
|
yél
|
yel, rüzgâr, esinti· I, 95, 251. 319, 354;II, 4,154.192,229, 298; III, 93, 98, 108,144,161, 226, 247. 268, 360
|
| 7627
|
yéldirmek
|
estirmek, ësmek·III, 98
|
| 7628
|
yélim
|
tutkal, kendlsiyle tüy ve tüye benzer şeyler yapı;tırılan tutkal, ökse·III, 20, 70, 99, 108 bkz> yelim, yilim
|
| 7629
|
yélimen
|
dağınık şeklide yapılan çapul·III, 38 bkz> yalıman
|
| 7630
|
yélimlemek
|
yelek yapıştırmak; yolu araştırmak III, 343
|
| 7631
|
yélimlenmek
|
tutkallanmak,III, 115 bkz> yelimlenmek
|
| 7632
|
yélin
|
kısrak memesi, tırnaklı hayvan memesi·III, 23
|
| 7633
|
yéliñ
|
yeli çok olan, III, 373
|
| 7634
|
yélkin
|
yelic!, ko;ucu; müafir, 'yolcu, konuk·I, 31;III, 33, 37, 288, 309 bkz> elkin, yikin
|
| 7635
|
yélmek
|
koşmak,III, 64
|
| 7636
|
yélmek
|
(aş, yemek) yenmek, yenilmek·III, 64, 185
|
| 7637
|
yélnemek
|
memesi dolup sarkmak· III, 310, 319 bkz> yelnemek
|
| 7638
|
yélpetmek
|
(ot, saman ve yem) ıslatmak, II, 351, 352 bkz> yalpatmak, yelpetmek
|
| 7639
|
yélpetmek
|
yelpazeletmek· II, 352 bkz> yelpetmek
|
| 7640
|
yélpik
|
cin ve yel çarpması· III, 46
|
| 7641
|
yélpinmek
|
yele, cine çarpılmak, yel çarpmak, cin çarpmak; yelpazelenmek· III, 108, 144
|
| 7642
|
yélpişmek
|
nem çekmek, nem almak, taneler yaşlıktan yapışmak; yelpazelemekte yardım etmek· III, 100, 101
|
| 7643
|
yélvirmek
|
yelpimek· III, 100 bkz> yalvırmak
|
| 7644
|
yém
|
azık, yemek, taam· I, 468, 480; III, 144
|
| 7645
|
yémiş
|
meyve·I, 251, 263;II, 12, 95, 146, 254; III, 12 bkz> yemi ş
|
| 7646
|
yémişlenmek
|
yemi;lenmek, yemiş, meyve vermek, meyvelenmek.II, 269;III, 114, 197
|
| 7647
|
yémsinmek
|
yenneksizin yer gibl göriınınek. III, 109
|
| 7648
|
yémşen
|
Kıpçak ülkeslnde blten blr k ır yemişi· III, 37
|
| 7649
|
yénik
|
yeğni, hafif·III, 18 bkz> yenig
|
| 7650
|
yén
|
giyen, elbise; yenì.II, 109, 187, 233; III, 362
|
| 7651
|
yér
|
yer, yeryüzü, toprak· I, 15, 16, 33, 75, 97,107, 119, 139, 146, 147, 150, 164, 219. 234, 247, 265, 268,287.288,292,296.301,309,313,325. 361, 364. 416. 422, 423, 429, 438, 439,461, 465, 466, 468. 469, 488. 489, 494, 495, 496, 498, 509, 510, 517. 523, 525;I
|
| 7652
|
yér
|
kumaşın veya ağacın bir yüzü. III, 142
|
| 7653
|
yére
|
yöre, çevre· III, 24 bkz> yöre, yüre
|
| 7654
|
yéretmek
|
yerinmek, tembellik etmek· II, 315, 316
|
| 7655
|
yérgü
|
hakir, yerilmiş.II, 29
|
| 7656
|
yérmek
|
yermek, beğenmemek, iğrenmek,zemmetmek, hakir görmek·I, 149, 419;III, 185
|
| 7657
|
yérsinmek
|
bir yeri yurt 001111110^III, 109
|
| 7658
|
yéti
|
sayıda yedi· III, 227 bkz> yetti
|
| 7659
|
yétik
|
işlerinde becerikII, güç işleri başaran·III, 18
|
| 7660
|
yétilmek
|
erişilmek, yetişilmek III, 77
|
| 7661
|
yétilmek
|
güdülmek, yedilmek·I, 106 bkz>yetilmek
|
| 7662
|
yét(i)şmek
|
yetişmek, erişmek .III, 183 bkz> yet(i)şmek
|
| 7663
|
yétmek
|
yetişmek, erişmek· I, 192, 421, 424; II, 274, 314; III, 406 bkz> çétmek, yetmek
|
| 7664
|
yétrülmek
|
eriştirilmek; ihkak edilmek III, 107 bkz> yetrülmek
|
| 7665
|
yétrüşmek
|
birbirine érişmekte yardım etmek III, 101 bkz> yetrüşmek
|
| 7666
|
yétsemek
|
yetişeyazmak· III, 304
|
| 7667
|
yétsikmek
|
erişilmek; ya;lanmak, kocalıp düşkünle;mek· I, 21; III, 106
|
| 7668
|
yéysemek
|
yemek istemek· I, 20; III, 304
|
| 7669
|
yıdışmak
|
bir şeyin parçaları birbiri içinde çürüşmek, yıpraşmak. III, 70
|
| 7670
|
yıd
|
koku· III, 48 bkz> yid
|
| 7671
|
yıdıg
|
kötü kokan her şey, III, 12
|
| 7672
|
yıdıglık
|
kokmuşluk, yıpranmışlık· III, 51
|
| 7673
|
yıdıg
|
ot üzerlik otu, III, 12 bkz> eldrük, ilrük, yüzerük
|
| 7674
|
yıdımak
|
kötü, fena kokmak, bozulmak· III, 86, 260
|
| 7675
|
yıdlamak
|
koklamak, III, 308
|
| 7676
|
yıdlanmak
|
kokmak, bozulmak· III, 110
|
| 7677
|
yıdlaşmak
|
koklaşmak· III, 104
|
| 7678
|
yıgaç
|
ağaç, ağaç parçası; erkegin erkeklik aygıtı; fersah (eskl bir yer ölçüsü)· I, 14, 18, 152, 174, 198, 219, 244, 249, 251, 254, 260, 263, 271, 283, 290, 294, 297, 312, 319, 439, 485, 502, 503, 505, 511; 11.II, 20, 24, 29, 37, 69, 70, 80, 85, 91, 101, 122, 1
|
| 7679
|
yıgaçlanmak
|
ağaçlanmak· III, 113
|
| 7680
|
yıgaçlık
|
ağaçlık, ağaçlı olan yer, kereste bulunan yer, III, 51
|
| 7681
|
yıgdaçı
|
yığan, toplayan; engel· olan, al ıkoyan· III, 106
|
| 7682
|
yıgılgan
|
daima yığılan· III, 54
|
| 7683
|
yıgılmak
|
toplanmak; çeklnmek, kaçınnìak· III, 79, 80
|
| 7684
|
yıgılmak
|
erişmek, olgunlaşmak· III, 81 bkz>yevülmek, yuvulmak
|
| 7685
|
yıgım
|
yığılmı;· III, 19 bkz> yıgın
|
| 7686
|
yıgın
|
yığın, küme, yığılmış·I, 15; III, 19, 22 bkz> yıgım
|
| 7687
|
yıgınmak
|
kendi kendine yığınmak· III, 84
|
| 7688
|
yıgışmak
|
yığışmak, yığmakta yardım ve yarış etmek· III, 73
|
| 7689
|
yıglamak
|
ağlamak I, 272, 504;II, 232;III, 258, 309, 321 bkz> ıglamak
|
| 7690
|
yıglaşmak
|
ağlaşmak· III, 322 bkz> ıglaşmak
|
| 7691
|
yıglatmak
|
ağlatmak· II, 355
|
| 7692
|
yıglışmak
|
toplaşmak· III, 105
|
| 7693
|
yıgmak
|
yığmak, toplamak; bir şeye engel olmak, alıkoymak. I, 15, 399, 504; III, 61
|
| 7694
|
yıgrılmak
|
kötüleşmek, büzülmek, titremek I, 248;III, 107, 108
|
| 7695
|
yıgturmak
|
yıgdırmak; bir şeyden alıkoydurmak· III, 95, 96
|
| 7696
|
yıkılgan
|
daima yıkılan, yıkılgan· III, 54
|
| 7697
|
yıkılmak
|
yıkılmak·I, 348;III, 81, 82
|
| 7698
|
yıkışmak
|
yıkmakta yardım etmek· III, 74
|
| 7699
|
yıkmak
|
yıkmak, yıkılmak· I, 85, 343, 384;III, 20, 63
|
| 7700
|
yıksamak
|
yıkmak istennek· III, 306
|
| 7701
|
yıkturmak
|
yıktırmak· III, 97
|
| 7702
|
yıl
|
yıl, sene· I, 345, 346, 349, 447, 513; II, 118, 331; III, 5, 7, 69,76, 131, 162
|
| 7703
|
yıl
|
at yelesi· III, 13 bkz> yal, yal ıg
|
| 7704
|
yılan
|
yılan· I. 17, 228;II, 18; 20, 275, 279;III,29, 39, 367 § nek y ılan; ejderha·III, 155 § ok yılan; kendini insan ve başka şeyler üzerine atan bir yılan·I, 37;III, 29 § sogan yılan; tulum gibi iri bir yılan·I, 409
|
| 7705
|
yılan
|
yılı Türkler'in on ikili yıllarından biri ,I, 346;III, 30
|
| 7706
|
yıldız
|
ağacın kökü, damarı,III, 40
|
| 7707
|
yıldızlanmak
|
köklenmek, bir yere yerleşmek, soylanmak·III, 116
|
| 7708
|
yıldızlıg
|
köklü· III, 40 § tüplilg
|
| 7709
|
yıldızlıg
|
asaletli, köklü, III, 40
|
| 7710
|
yılgın
|
ılgın, ılgın ağacı, Tamariska· III, 37
|
| 7711
|
yılgınlanmak
|
ılgın ağacına sahip olmak, III, 117
|
| 7712
|
yılıg
|
ılık, sıcakla soğuk arası, I, 31, 64; III, 14, 51 bkz> ılıg
|
| 7713
|
yılımak
|
ılımak· III, 91
|
| 7714
|
yılınçga
|
(aş) tadı, tuzu, yağı olmayan yemek, III, 433 bkz> yalınçga
|
| 7715
|
yılırmak
|
ılımak, az ışınmak·I, 179; II, 283
|
| 7716
|
yılışmak
|
ılıçmak, ılıklaşmak· III, 74, 75
|
| 7717
|
yılışmak
|
birbirini töhmetlemek, itham etmek· III, 75 bkz> yal ışmak
|
| 7718
|
yılıtmak
|
sıtma tutmak, sıtınadan vücudu ısınmak; ılıtmak, II, 316, 317
|
| 7719
|
yılkı
|
hayvan, yılkı, hayvan sürüsü, dört ayakl ı hayvanlara verilen genel ad· I, 21, 91, 241, 257, 285, 330, 332, 412, 461, 481, 482;II, 96; III, 34, 76, 90, 104, 131, 178, 292, 300
|
| 7720
|
yımırtga
|
damarsız olan her türlü yeşillik; hıyar gibi gevşek olan her nesne· III, 433
|
| 7721
|
yın
|
in· III, 6 bkz> in, yin
|
| 7722
|
yınçge
|
ince· III, 380 bkz> yinçge
|
| 7723
|
yıp
|
ip, tel kendisiyle at bağlanan uzun örk· I,158, 165, 178, 185, 213, 220, 236, 253, 302,414, 523, 524;II, 8, 9, 98, 120, 132, 180, 189,194, 207, 227, 236, 244, 330, 334, 354, 362; III, 3, 104, 255, 286, 388, 426, 428, 444
|
| 7724
|
yıpar
|
misk I, 327;II, 4, 6, 122; III, 7, 28, 48, 96. 180, 308 bkz> yipar
|
| 7725
|
yıparlıg
|
misk kokan, miski, anberi olan· III, 48, 50
|
| 7726
|
yıplamak
|
ip üzerinde oynamak, cambazlık etmek, III, 308
|
| 7727
|
yıplamak
|
iple kıl aldırmak· III, 307
|
| 7728
|
yıplaşmak
|
iple birbirinden kıl yolu;mak· III, 104
|
| 7729
|
yıplatmak
|
ipletmek, iple kıl yoldurmak· II, 355
|
| 7730
|
yır
|
koşma, türkü, hava, ır, musikide ırlama, gazel· II, 14, 135;III, 3, 131, 143
|
| 7731
|
yıragu
|
çalgıcı, şarkıcı, çağırıcı· III, 36
|
| 7732
|
yırak
|
uzak, ırak· I, 97, 309, 456; III, 28, 29
|
| 7733
|
yıraklanmak
|
uzak bulmak· III, 115
|
| 7734
|
yıraklık
|
uzaklık, ıraklık· III, 51
|
| 7735
|
yıramak
|
uzakla;mak, ırak olnnak·III, 88, 366, 422 bkz> yaramak
|
| 7736
|
yıratmak
|
uzaklaştirmak·II, 315
|
| 7737
|
yırlamak
|
şarkı, gazel söylemek, ırlamak III, 3, 308
|
| 7738
|
yırmak
|
yirmek·III, 58 bkz> yermek, yirmek
|
| 7739
|
yırtılmak
|
yırtılmak.I, 41; III, 106, 107
|
| 7740
|
yırtınmak
|
yırtar görünmek.III, 108
|
| 7741
|
yırtışmak
|
yırtmakta yardım etmek,III, 101
|
| 7742
|
yırtmak
|
yırtmak·I, 323, 341; III, 435
|
| 7743
|
yiş
|
sıkışma· III, 4 bkz> yuş
|
| 7744
|
yış
|
iniş, yokuş· III, 4, 143 § art
|
| 7745
|
yış
|
yokuş iniş· III, 4
|
| 7746
|
yış
|
bolmak sıkı;mak· III, 4
|
| 7747
|
yışıg
|
ip; kayıştan örülmüş bağ; boyundurukkayışı·I, 126, 158, 165, 183, 196, 209, 276,427;II, 123, 216, 349; III. 13
|
| 7748
|
yışıglıg
|
ipli, ipi olan· III, 49
|
| 7749
|
yışıklıg
|
tulgalı, tulga giymi;· III, 50 bkz> aşuk,yaşuk
|
| 7750
|
yıtıtmak
|
biletmek· II, 317 bkz> yanutmak
|
| 7751
|
yi
|
sık ve birbirine girmiş; elbisenin yivi, dikişi, dikiş, pabuç diki;l; dağ yivi; diş ve ağaçların birbirine girınesi.III, 25, 216, 229, 283 bkz> cigi, yigi
|
| 7752
|
yiçi
|
terziII, 3;III, 216
|
| 7753
|
yid
|
koku,III, 48 bkz> yıd
|
| 7754
|
yidmek
|
bohça veya heybeyi toparlamak, uçlar ını birleştirmek III,443 bkz> yédişmek, yédilmek, yédmek
|
| 7755
|
yig
|
iğ,I, 48, 85 bkz> ig, ik, yik
|
| 7756
|
yig
|
gemin damağa gelen parçası·III, 144
|
| 7757
|
yig
|
çiğ, pişmemiş. I, 338; III, 144 bkz> yik
|
| 7758
|
yigde
|
iğde· I, 31; III, 31, 147 bkz> yikte
|
| 7759
|
yigi
|
sık, birbirine girmiş, sıralanrnış, (dikişte)sağlam. III, 25, 216, 229 bkz> cigi, yi
|
| 7760
|
yigirme
|
sayıda yirmi. III, 48 bkz> yigirmi
|
| 7761
|
yigirmi
|
sayıda yirmi· III, 48 bkz> yigirme
|
| 7762
|
yigirminç
|
sayıda yirminci. I, 132;III, 449
|
| 7763
|
yigit
|
yiğit, genç, her şeyln genci·I, 25, 263, 400;II, 113; III, 8, 16, 917, 356, 386. 420
|
| 7764
|
yigitlik
|
yiğitlik, gençlik,I, 143, 511; III, 51
|
| 7765
|
yigne
|
ìgne,II, 3, 120, 150;III, 35
|
| 7766
|
yigrenmek
|
tüyü ürperrnek, iğrenmek III, 109
|
| 7767
|
yigtürmek
|
bir şeyle iyilik etmek, III, 96 bkz> yiktürmek, yüftürmek, yüvmek
|
| 7768
|
yigtürmek
|
incitmek III, 97
|
| 7769
|
yik
|
iğ·III, 144 bkz> ig, ik, yig
|
| 7770
|
yik
|
çiğ, pişmemiş·I, 338 bkz> yig
|
| 7771
|
yiken
|
hasır yapılan kovalak otu·III, 23
|
| 7772
|
yiklemek
|
çiğnemek·III, 309, 310 bkz> egleşmek, iklemek, ikleşmek
|
| 7773
|
yikte
|
iğde, I, 31 bkz> yigde
|
| 7774
|
yiktürmek
|
bir şeyle iyilik etmek·III, 96 bkz>yigtürmek, yüftürmek, yüvmek
|
| 7775
|
yilik
|
ilik·I, 72, 119 bkz> ilik
|
| 7776
|
yiliklig
|
ilikli, iliği olan, III, 52
|
| 7777
|
yilim
|
tutkal II, 20, 70, 99, 108 bkz> yelim,yélim
|
| 7778
|
yilmirmek
|
ılımak, ılır gibi olmak·III, 100
|
| 7779
|
yimlemek
|
gözle işaret etmek, III, 310 bkz>imlemek
|
| 7780
|
yin
|
beden, vücut, insan bedeni· I, 179, 261, 275; II, 151; III,92, 145, 154, 278
|
| 7781
|
yin
|
tüy, £101-1.I, 167, 217, 315; III, 109
|
| 7782
|
yin
|
koyun pisliği, davar tersi, hayvan pisli ği· I, 49; III, 5 bkz> in § koy yini; koyun 101-51. III, 5
|
| 7783
|
yin
|
in, hayvan ini·I, 49;III, 5 bkz> in, y ın
|
| 7784
|
yincü
|
inci·I, 31 bkz> cinçü, yinçü, yünçü
|
| 7785
|
yinçge
|
ince·III, 380 bkz> yınçge § yinçge turku; ince ipek kunìa ş·III, 380
|
| 7786
|
yinçge
|
kız odalık kız·III, 380 bkz> yinçke kız
|
| 7787
|
yinçge
|
kişi Tanrı'ya ibadet eden, tapan·III, 380
|
| 7788
|
yinçgelemek
|
ince saymak, inceltilek III, 411
|
| 7789
|
yinçgelenmek
|
alçak gönüllülük etmek; odal ık edinmek; Tanrı'ya karşı küçüklük göstermek, tapmak, ibadet etmek· III, 450
|
| 7790
|
yinçke
|
kız yatağa alınacak, yetişkin cariye ve kız, kız oğlan kız· I, 326 bkz> yinçge kız
|
| 7791
|
yinçü
|
inci; cariye· I, 31, 273, 387, 390. 396,419;II, 9, 31, 79, 100, 122, 127, 146, 154, 243, 288; III, 30, 229, 289 bkz> cincü, yincü, yünçü
|
| 7792
|
yindmek
|
aramak, sormak· III, 66· bkz> yinmek
|
| 7793
|
yindürmek
|
kayıbı arattırmak. III, 99
|
| 7794
|
yinedmek
|
sağalmak; yeğnilmek· II, 317 bkz>yinetmek
|
| 7795
|
yinetmek
|
sağalmak; yeğnilınek· II, 317 bkz>yinedmek
|
| 7796
|
yinmek
|
arannak, sormak- III, 66 bkz> yindmèk
|
| 7797
|
yiñ
|
sümük· II, 326; III, 362
|
| 7798
|
yiñ
|
atmak sümkürmek· II, 326 bkz> yiñitmek
|
| 7799
|
yiñdegü
|
sümüklü (çocuklara bununla sövülür)· III, 387
|
| 7800
|
yiñitmek
|
sümkürmek II, 326 bkz> yiñ atmak
|
| 7801
|
yiñşürmek
|
sıcağa soğuk karı;tırarak ıliştırmak, III, 400 bkz> yeñşürmek
|
| 7802
|
yipar
|
misk·I, 327; 11; 4. 6, 122;III, 7, 28.48, 96, 180, 308 bkz> y ıpar
|
| 7803
|
yipin
|
koyu kırmızı, kızıl·III, 21 bkz> bayın, yipkil, yipkin
|
| 7804
|
yipkil
|
erguvan renginde olan· III, 46, 47 bkz> bay ın, yipin, yipkln,
|
| 7805
|
yipkin
|
menekşe rengi, erguvan renginde olan, konur, koyu k ırmızı·I, 395;III, 37, 47 bkz> bayın, yipln, yipkil
|
| 7806
|
yirilgen
|
daima çatlayan, yarılan, yirilen.III, 55
|
| 7807
|
yirişmek
|
yirişmek, ylrilmek, ayrılmak; gülümsemek; kuvvetsizleşmek·III, 72, 73
|
| 7808
|
yirmek
|
yirmek,III, 58 bkz> yermek, yırmak
|
| 7809
|
yirük
|
yirilmiş, uzunlamasına ylrilmiş ve güzelliği gitmiş olan her ;ey, yirik, gedik·III,18 bkz> yerük
|
| 7810
|
yişilmek
|
eli işe yatışmak, udumlaşmak· III 79 bkz> işilmek, yuşılmak, yuşulmak,yüşilmek, yüşülmek
|
| 7811
|
yişim
|
soğukta dizlere giyilen nesne, bir çe şit çakşır·III, 19
|
| 7812
|
yişimlenmek
|
yişim giynnek, tozluk giymek·III, 115
|
| 7813
|
yitik
|
keskin, bilenmiş·I, 384;III, 18
|
| 7814
|
yitik
|
yitik şey,kaybolan şey, II, 182 bkz> tiyül, yitük
|
| 7815
|
yİtiklemek
|
kaybolanı aramak, III, 343
|
| 7816
|
yitim
|
keten tohumıı· III, 24
|
| 7817
|
yitmek
|
kaybolmak, yitmek. I, 467; II, 314
|
| 7818
|
yittilrmek
|
kaybettirmek,' bìr şeyi bohça ve bohçaya benzer şeylerde saklatmak· III, 94 bkz> yağturmak, yatturmak ;
|
| 7819
|
yitük
|
kaybolan şey, yıtik. II, 115, 182;III, 18, 181 bkz> yitík
|
| 7820
|
yitüklig
|
bir şey yitiren, kaybeden,III, 18
|
| 7821
|
yitürmek
|
kaybetmek, yitirmek. III, 67
|
| 7822
|
yiz
|
sele otu, çiğ otu, sele sazı, Artemlsìa abrotonon (kamı;tan daha ince ve yumuşak olup göçebelerce çadır örtüsü yapılır)·III, 135, 143
|
| 7823
|
yizek
|
askerin önde giden bölüğü, öncül· III, 18 bkz> yezek
|
| 7824
|
yodluşmak
|
silinmek III, 105
|
| 7825
|
yoğmak
|
silmek, bozmak, mahvetnnek· III, 434
|
| 7826
|
yoğsamak
|
silmek Istemek· III, 305
|
| 7827
|
yodturmak
|
sildirmek III, 94 bkz> yutturmak
|
| 7828
|
yodulmak
|
silinmek, yok edilmek·III, 77
|
| 7829
|
yodunmak
|
sllinmek·III, 83
|
| 7830
|
yoduşmak
|
(leke, kitapta yanlı; vb.) silmek ve gidermek işinde yardım etmek,III, 70
|
| 7831
|
yog
|
matem, yas, ölü gömülmesinden sonra üç veya yedi güne kadar verilen yemek.III, 143
|
| 7832
|
yog
|
basan ölü gömüldükten sonra verilen yemek·I, 399
|
| 7833
|
yogdu
|
devenin çenesi altındaki uzun tüyler III, 30 bkz> cugdu, yogru, yogruy, yugdu
|
| 7834
|
yoglamak
|
ölü için yemek vermek.III, 309
|
| 7835
|
yogrı
|
çanak,III, 31, 32
|
| 7836
|
yogru
|
deve tüyünün uzunları .III, 31 bkz> cugdu, yogdu, yogruy, yugdu
|
| 7837
|
yogrulmak
|
yogrulmak. I, 248; III, 107
|
| 7838
|
yogrum
|
bir defada yoğrulacak kadar olan· III, 47
|
| 7839
|
yogruşmak
|
yogruşmak, yoğrulmak, yoğurmakta yardım etmek·II, 122;III, 102
|
| 7840
|
yogruy
|
deve tüyünün uzun olanları .III, 31 bkz> cugdu, yogdu, yogru, yugdu
|
| 7841
|
yogun
|
yogun, şişkin, kalın·III, 29
|
| 7842
|
yogurguç
|
şehriye ve benzeri şeylerin açılmasında kullanılan oklağı·I, 493
|
| 7843
|
yogurkan
|
yorgan·I, 197, 210;II, 137, 141; III, 54, 110, 253
|
| 7844
|
yogurmak
|
yogurmak·II, 102
|
| 7845
|
yogurt
|
yogurt, I, 182, 208;II, 189, 295;III, 164, 190
|
| 7846
|
yogurtmak
|
yogurtmak·III, 436
|
| 7847
|
yok
|
çanak bulaşıgı,III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok yak, yuk, yuk yak
|
| 7848
|
yok
|
yok·I, 68, 70, 323, 360, 368, 420;II, 28; III, 3, 143, 147, 151, 154, 239
|
| 7849
|
yokadmak
|
yok olmak,III, 384
|
| 7850
|
yokar
|
yukarı·I, 142, 320 bkz> yokaru, yukaru
|
| 7851
|
yokaru
|
yukarı· II, 4, 6, 35, 81, 198, 260;III, 285 bkz> yokar, yukaru
|
| 7852
|
yoklamak
|
yükselmek, çıkmak·III, 212, 221
|
| 7853
|
yoklatmak
|
yükseltmek, dağa çıkartmak·II, 355
|
| 7854
|
yok
|
yak çanak bulaşıgı·III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok, yuk, yuk yak
|
| 7855
|
yok
|
yér yokuş yer·III, 4
|
| 7856
|
yol
|
yol, sefer, ani yola çıkma·I, 53, 63, 66, 92,155, 173, 196, 204, 208. 247, 292, 332, 342, 458;II, 8, 29, 98, 176, 197, 212, 214, 232; III, 64, 87, 144, 187, 288, 292, 343, 387, 423, 450
|
| 7857
|
yolak
|
çay· I, 222; III, 17 bkz> yul, yulak
|
| 7858
|
yolak
|
çıgır, çılga, kırlardaki küçük yol; yol yol çizgili olan her ;ey· III, 17 § yolak barç ın; yol yol çizgileri bulunan ipek kumaş· III, 17
|
| 7859
|
yoldramak
|
(maden ve cevher) parlamak· III, 437 bkz> yoldr ımak yoldrımak (maden ve cevher) parlamak· III, 437 bkz> yöldramak
|
| 7860
|
yoldruga
|
kılıç gibi uzunca bir bitki, III, 433 bkz> yoldurga
|
| 7861
|
yoldruk
|
cilâlı, parlak, süslü, III, 432 bkz> yaldruk, yuldruk
|
| 7862
|
yoldurga
|
kılıç glbi uzunca blr bltki· III, 433 bkz> yoldruga
|
| 7863
|
yolgırmak
|
yolda rastlamak· II, 193
|
| 7864
|
yolıç
|
keçi kıllarrnın diplerinde bulunan yumuşak ince yün·III, 27 bkz> yovl ıç, yulıç
|
| 7865
|
yolıtmak
|
yagma ettirmek·II, 316 bkz> yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak,yuluşmak, yulutmak yolkaşmak
|
| 7866
|
yolkmak
|
sıyırmak; çatlatmak; yolmak, bir şeyden herhangi bir şeyi çıkarmak, soymak; faydalanmak, elde etmek,III, 435, 436
|
| 7867
|
yolkunmak
|
sıyrılmak,III, 110
|
| 7868
|
yolkuşmak
|
birbirinden kâr veya fayda elde etmek,III, 103, 10
|
| 7869
|
yolmak
|
yolmak, yolmak için kaynar suya b ırakmak; kurtarmak, bırakmak, salıvermek; istinsah etmek,II, 24;III, 63, 64
|
| 7870
|
yolratmak
|
parlatmak·II, 353 bkz> yalratmak, yalr ıtmak, yolrıtmak
|
| 7871
|
yolrıtmak
|
alevlernek, parlatmak·II, 353 bkz> yalratmak, yalr ıtmak, yolratmak
|
| 7872
|
yolsuz
|
yolunu azıtan kimse·III, 40
|
| 7873
|
yoltga
|
bir ;eyle alay etme·III, 432 bkz> yaltga, yultga
|
| 7874
|
yoltga
|
kılmak alay etmek, maskaraya almak· III, 432
|
| 7875
|
yolturmak
|
para verdirèrek köleyi azat ettirmek; yoldurmak.III, 97
|
| 7876
|
yolug
|
fidye, feda, kurban·I, 210, 243, 399; III, 13, 333
|
| 7877
|
yoluglug
|
fidyeli, fidyesi verilmiî olan· III, 49
|
| 7878
|
yolunmak
|
yolunmak; azat edllmek, bırakılmak, bo;anmak·III, 85
|
| 7879
|
yoluşmak
|
yağnıala{mak·III, 75 bkz> yolıtmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak yuluşmak, yulutmak
|
| 7880
|
yolutmak
|
yağma ettirrnek·II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yulıtmak, yulumak, yuluşmak, yulutmak
|
| 7881
|
yonak
|
hayvanların sennerleri altına konan şey,çul çuval parçası III, 29
|
| 7882
|
yonındı
|
yonuntu, talaş,III, 30
|
| 7883
|
yonınmak
|
yonar göstermek,III, 86 bkz> yo-nunmak
|
| 7884
|
yonulmak
|
yonulmak,III, 82
|
| 7885
|
yonumak
|
yonmak I, 384
|
| 7886
|
yonunmak
|
yonar göstermek·III, 86 bkz> yonınmak
|
| 7887
|
yonuş
|
yontmakta yardım ve yarış etmek· III, 75
|
| 7888
|
yoñag
|
beye birini geçme, gammazlık etme·III, 376
|
| 7889
|
yoñamak
|
beye birini geçmek, gammazlık etmek, yanılmak, şikâyet etmek III, 397
|
| 7890
|
yoñatmak
|
koğulamak,II, 326, 327
|
| 7891
|
yorçı
|
usta kılavuz,III, 30
|
| 7892
|
yorıdaçı
|
hısımlar, dünürler arasında gelip giden adam·II, 51
|
| 7893
|
yorıga
|
yorga yürüyen (at için)· III, 174
|
| 7894
|
yorıgçı
|
hısımlar, dunürler arasında gelip giden adam· II, 51
|
| 7895
|
yorıglı
|
yürümeyi düşünen· I, 326
|
| 7896
|
yorıgu
|
yürünecek yer ve zarnan· III, 36
|
| 7897
|
yorık
|
akma, yürüme, gidiş, huy· I, 378; II, 40; III, 15 bkz> bor ık, yoruk
|
| 7898
|
yorık
|
tabir (rüya vb.) sözün gidişi, anlaşılışı III, 18 bkz> yormak, yörük
|
| 7899
|
yorık
|
uz dilli· III, 15
|
| 7900
|
yorık
|
tıl fasih dil III, 15
|
| 7901
|
yorımak
|
yürümek, gitmek, varmak; ismi varıp yayılmak; yürüyüp yorulmak· I, 167; II, 41; III, 31, 87, 219, 375 bkz> yormak
|
| 7902
|
yorınça
|
yonca·III, 375 bkz> yorınçga
|
| 7903
|
yorınçga
|
yonca·I, 431; III, 433 bkz> yorınça
|
| 7904
|
yorışmak
|
yürüşmek; yol yol olmak, yıpramak· III, 72
|
| 7905
|
yorıtmak
|
yürütmek, (ilâç) içini sürdürmek I, 115; III, 315
|
| 7906
|
yormak
|
tabir etmek, yorrnak· III, 125 bkz> yor ık, yör(ik
|
| 7907
|
yormak
|
yürümek. I, 456; III, 87 bkz> yorımak
|
| 7908
|
yortmak
|
dört nala koşturmak, bir işe başlamak üzere yürümek, III, 356, 435
|
| 7909
|
yortug
|
savaş gününde veya bir yere giderken hakan ın yanında bulunan kimseler· III, 42
|
| 7910
|
yortuşmak
|
at yürütmekte yarış etmek· III, 101
|
| 7911
|
yoruk
|
gidiş, huy,I, 27 bkz> borık, yorık
|
| 7912
|
yorulmak
|
çözülmek.III, 78 bkz> yörmek
|
| 7913
|
yorutgan
|
çok osuran, osurgan·III, 52
|
| 7914
|
yorutmak
|
osurmak,III, 52
|
| 7915
|
yotturmak
|
sildirmek·III, 94 bkz> yoddurmak
|
| 7916
|
yovlıç
|
keçl kıllarının diplerindeki yumuşak ince yün·III, 27 bkz> yol ıç, yulıç
|
| 7917
|
yozamak
|
(kısraktan başka hayvan) kısır kalmak·III, 88 bkz> kısır bolmak
|
| 7918
|
yozmak
|
çok aknnak·I, 192 bkz> yilzmek
|
| 7919
|
yök
|
kuş tüyü, kuş yeleği, ok yelegi. 111. 143 bkz> yüg, yük, yüñ
|
| 7920
|
yökletmek
|
oka yelek taktırmak.II, 356 bkz> yükletmek
|
| 7921
|
yöre
|
yöre, çevre, bir ;eyin etrafı·III, 24 bkz> yére, yüre
|
| 7922
|
yörgek
|
örtü·II, 289
|
| 7923
|
yörgek
|
bolmak örtülmek, gök kara dumanla örtülmek II, 289
|
| 7924
|
yörgemeç
|
işkembe ve bağırsağın incecik kıyılarak bağırsak içinde kızartılması veya pişirilmesi suretiyle yapılan yemek·III, 55
|
| 7925
|
yörgemek
|
sarmak,III, 307
|
| 7926
|
yörgenç
|
dağ dönemed, dağ büklümü, buküntülü, kıvrık·III, 387 bkz> tezginç
|
| 7927
|
yörgenç
|
ağaçlara sarılıp onları kurutan bir çeşit bitki, sarmaşık·III, 387
|
| 7928
|
yörgençü
|
sargı, dolak·II, 346; 111. 296
|
| 7929
|
yörgenmek
|
örtülmek, sarılmak.I, 331; II, 303; III, 110 bkz> yörkenmek, yürgenmek
|
| 7930
|
yörgeşmek
|
sarılmak, birbirlne girmek, dolaşmak, karışmak.I, 395, 437;II, 285;III, 104 bkz> yörke şmek, yürgeşmek ;
|
| 7931
|
yörgetmek
|
sardırmak· II, 354
|
| 7932
|
yörgeyek
|
ulanmış, I, 135
|
| 7933
|
yörkenmek
|
örtülmek, sarılmak. I, 331; II, 303; III, 110 bkz> yörgenmek, yürgenmek
|
| 7934
|
yörkeşmek
|
sarılmak, birbirine girmek, dolaşmak, karışmak.I, 395, 437;II, 285;III, 104 bkz> yörge şmek, yürgeşmek ;
|
| 7935
|
yörmek
|
çözmek III, 58,185 bkz> yorulmak
|
| 7936
|
yörük
|
tabir (rüya vb.) sözün gıdişi, anlaşılışı· III, 18 bkz> yorık, yormak
|
| 7937
|
yu
|
kadınların bir şeyden utandıkları zaman söyledikleri bir kelime· III, 215
|
| 7938
|
yubagu
|
üzerinde durulmayan, yapılmaması gereken, III, 36
|
| 7939
|
yubakulak
|
sıtmadan titreme· III, 56
|
| 7940
|
yubalmak
|
ihmal edilmek, yüzüstü bırakılmak, üzerinde durulnnamak· III, 76
|
| 7941
|
yubalmak
|
karışmak· III, 76 bkz> burbàşmak, yubanmak
|
| 7942
|
yubamak
|
ihmal etmek, yüzüstü bırakmak, üstüne düşmemek. III, 86 bkz> burbamak, buybamak
|
| 7943
|
yubanmak
|
karışnnak· III, 83 bkz> burbaşmak, yubalmak
|
| 7944
|
yubanmak
|
çekinmek, bırakmak· III, 83
|
| 7945
|
yubatmak
|
savsaklatmak, savsaklamay ı emretmek· Asıl anlamı burbatmak, yap yup kılmak, yubılamak, yuplamak,
|
| 7946
|
yubılamak
|
aldatmak, hile yapmak, al etmek., II, 315; III, 327, 328 bkz> burbatmak, yap yup k ılmak, yubatmak, yuplamak
|
| 7947
|
yudkı
|
karanlık, ekşi· II, 250
|
| 7948
|
yudruklanmak
|
elini yumruk yapmak· III, 116
|
| 7949
|
yudruk
|
yumruk.III, 42, 43
|
| 7950
|
yudug
|
başkasının suçu yüzünden kendine sötgelen kimse-III, 12
|
| 7951
|
yudug
|
çocuklara sövülen bir kelime· III, 13bkz> yud ııt
|
| 7952
|
yudurmak
|
almak, yükleırıek· I, 371 bkz> yüdürmek
|
| 7953
|
yudut
|
hayırsız, kendine hayrı olmayan; bir çeşit küfür (sövme)·III, 8, 13 bkz> yud ııg
|
| 7954
|
yudutmak
|
soğukta dondurarak öldürmek· II, 302 bkz> budutmak
|
| 7955
|
yufga
|
ogulluk, oğulluğa alınmış· lll; 32
|
| 7956
|
yufgadmak
|
yozlaşmak, dik ba;lı olmak· II, 354 bkz> yufgatmak, yuvgalanmak
|
| 7957
|
yufgatmak
|
yozlaşmak, dik başlı olmak II, 354 bkz> yufgadmak, yuvgalanmak
|
| 7958
|
yufka
|
ince, yufka, ucuz, II, 294, 350; III, 34, 204, 302 bkz> yupka, yuvga
|
| 7959
|
yufkalanmak
|
yaltaklanmak, yavuncımak· III, 203, 204
|
| 7960
|
yufluşmak
|
yuvarlanmak. III, 105 bkz> yuvluşmak
|
| 7961
|
yufuşmak
|
yardımlaşmak, birbiriyle dost olmak,III, 73 bkz> yüfü şmek
|
| 7962
|
yuga
|
katmer, yuka, yufka·III, 27, 34, 35 bkz> yuvga § katma yuga; ya ğda pişirilen ufalanmış ekmek I, 433
|
| 7963
|
yugaç
|
bir dere veya ırmagın karşı tarafı·III, 8, 9 bkz> yuguç
|
| 7964
|
yugak
|
su kuşu·I, 222;III, 17
|
| 7965
|
yugçı
|
yuyucu, yıkayıcı· II, 171
|
| 7966
|
yugdu
|
devenin uzamış olan tüyleri .I, 31;III, 30 bkz> cugdu, yogdu, yogru, yogruy
|
| 7967
|
yugruş
|
Türkler'ce halktan vezirlik derecesine ç ıkan adann, hakandan bir derece a şağıdır,yalnız Türkler'e özgedir·III, 41
|
| 7968
|
yuguç
|
ırmak ve derenin arkası· I, 18 bkz> yugaç
|
| 7969
|
yuk
|
çanak bulaşığı, kaptaki bulaşık· III, 4, 143 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk yak yukaru yukarı· III, 180 bkz> yokar, yokaru
|
| 7970
|
yukmak
|
bulaşmak, sıvanmak, sirayet etmek· III, 63
|
| 7971
|
yukturmak
|
sürdürmek, bulaştırmak,III, 96
|
| 7972
|
yukulmak
|
bulaşmak, sıvanmak·III, 81
|
| 7973
|
yukuşmak
|
bulaşmak, yayılmak·III, 24, 74 bkz> tokuşmak
|
| 7974
|
yuk
|
yak çanak bulaşiğı, kaptaki bulaşık·III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk
|
| 7975
|
yul
|
kaynak, çay, pınar, su pınarı, kaynağı, gözü·111, 4, 144 bkz> yolak, yulak § yul yulakî küçük küçük bir çok su p ınarları. III, 17
|
| 7976
|
yula
|
kandil· I, 200; III, 25, 26
|
| 7977
|
yulak
|
küçük küçük birçok su p ınarları. III, 17 bkz> yolak, yul
|
| 7978
|
yulaklanmak
|
pınarlanmak, pınarlar çogalmak, III, 115
|
| 7979
|
yular
|
at yuları. III, 9, 28 yularlamak yularlarnak, baglamak. III, 9
|
| 7980
|
yularlanmak
|
yularlanmak, yular takılmak. III, 114
|
| 7981
|
yularlıg
|
yularlı, yularlanmış· III, 49
|
| 7982
|
yuldruk
|
cilâlı, parlak, süslü· III, 432 bkz> yaldruk, yoldruk
|
| 7983
|
yulduz
|
yıldız, yıldızların genel adı· I, 96; II, 303; III, 40, 149, 378
|
| 7984
|
yulıç
|
keçi kıllarının diplerlnde bulunan yumuşak ince yün· III, 27 bkz> yol ıç, yovlıç
|
| 7985
|
yulıtmak
|
yagma ettirmek II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulumak, yuluşmak, yulutmak
|
| 7986
|
yulkunmak
|
sıyrılmak·III, 110 bkz> yolkunmak
|
| 7987
|
yultga
|
bir şeyle alay etme·III, 432 bkz> yaltga, yoltga
|
| 7988
|
yultga
|
kılmak alay etmek, maskaraya almak. III, 432
|
| 7989
|
yulumak
|
birine yardım etmek; birini yağma etmek,III, 90, 91 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yuluşmak,yulutmak
|
| 7990
|
yulun
|
murdar ilik, kokar ilik ,III, 23
|
| 7991
|
yuluşmak
|
yağmalaşmak·III, 75 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yulutmak
|
| 7992
|
yulutmak
|
yağma ettirmek·II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yuluşmak
|
| 7993
|
yul
|
yulak küçük küçük birçok su p ınarlan III, 17
|
| 7994
|
yumak
|
yıkamak.III, 45, 66, 157, 249
|
| 7995
|
yumdarmak
|
toplamak· III, 98
|
| 7996
|
yumgak
|
yumak, yuvarlanan ve yuvarlak olan her şey, III, 44 § yumgak tene; yuvarlak tane, ki şniş. III, 44
|
| 7997
|
yumgaklanmak
|
yumak, yuvarlak yapılmak· III, 116
|
| 7998
|
yumgı
|
toplu, çok,III, 35
|
| 7999
|
yumgın
|
toplu olarak, toptan, hep birden,bütün·II, 294;III, 240
|
| 8000
|
yumınmak
|
yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yumunmak
|
| 8001
|
yumıtgan
|
daima toplanan·III, 53
|
| 8002
|
yumıtmak
|
toplanmak·I, 69;II, 312, 317 bkz> yumutmak
|
| 8003
|
yumız
|
(er) etli, tiknaz (adam), III, 10 bkz> yumuz er
|
| 8004
|
yumluşmak
|
yumulmak· III, 105
|
| 8005
|
yummak
|
yummak· III, 64 bkz> yümmek
|
| 8006
|
yumşak
|
yumuşak· II, 74, 295; III, 44, 276, 320
|
| 8007
|
yumşaklanmak
|
yumıışamak, yaltaklannnak· III, 116
|
| 8008
|
yumşamak
|
yumuşamak, I, 110, 441; III, 306, 320
|
| 8009
|
yumşatmak
|
sepiletmek, yumuşatmak, sözü veya kitabı çabuk çabuk söylemek ve okumak· II, 354
|
| 8010
|
yumulgan
|
daima yumulan, III, 55
|
| 8011
|
yumulmak
|
yumulmak· III, 55 bkz> yümülmek
|
| 8012
|
yumunmak
|
yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yumınmak
|
| 8013
|
yumur
|
hayvanların göden bağırsağı.III, 9
|
| 8014
|
yumurlamak
|
yumru yapmak, toplarrıak·I, 389
|
| 8015
|
yumurlanmak
|
toplanmak,II, 270;III, 114
|
| 8016
|
yumurtga
|
yumurta, bütün kuşların yumurtaları, insanların ve hayvanların taşakları. II, 313; III, 433
|
| 8017
|
yumuş
|
hizmet, vazife, elçilik, iki ve ikiden art ık kimse arasında elçilik I, 484;III, 12
|
| 8018
|
yumuşçı
|
melek, III, 12
|
| 8019
|
yumuşga
|
kızılcık veya "güren" denilen dag yemi şi· III, 48 bkz> yafışgu
|
| 8020
|
yumutmak
|
toplanmak· I, 214 bkz> yumıtmak
|
| 8021
|
yumuz
|
(er) etli, tıknaz (adam)· III, 10 bkz> yumız er
|
| 8022
|
yunçıg
|
kederlenmiş, bitap, düşkün, kötü, zayıf, cılız, arık, hali fena çürüklüğünden ele alınamayan.I, 93
|
| 8023
|
yunçımak
|
kötüleşmek, yoksullaşmak, yoksulluktan kötüleşmek; ısırmak·II, 281; III, 303 bkz> tençmek, yençimek, yençmek
|
| 8024
|
yunçırmak
|
kötülemek· III, 98
|
| 8025
|
yunçıtmak
|
incitmek. II, 352 bkz> yunçutmak, yünçitmek, yilnçiltmek
|
| 8026
|
yunçutmak
|
incitmek· II, 352 bkz> yunçıtmak, yünçitmek, yünçütmek
|
| 8027
|
yund
|
at (cins adı), atlar, at sürüsü .I, 235, 292, 389;II, 153; III, 7, 9, 223
|
| 8028
|
yundak
|
at fışkısı, at gübresi, III, 44, 168
|
| 8029
|
yundı
|
yemek yendikten sonra kabın yıkantısı· III, 31
|
| 8030
|
yundurmak
|
döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98, 99 bkz> yalmak, yandurmak,yanmak, yunmak
|
| 8031
|
yund
|
yılı Türkler'in on ikili yıllarından birì· I, 346; III, 7
|
| 8032
|
yungak
|
çögen, kôkü sabun gibi köpüren bir bitki· III, 44, 45
|
| 8033
|
yun
|
kuş tavus kuşu· III, 144
|
| 8034
|
yunmak
|
yunmak, yıkanmak· II, 314; IIII, 66 bkz> çunmak
|
| 8035
|
yunmak
|
döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98 bkz>yandurmak, yanmak, yundurmak yuñ yün, yün sümeği I, 150, 284, 507;II, 89, 147, 220. 221, 236, 241;III, 3, 248, 289, 361, 362 bkz> yüñ yuñ ciğere bitişik bezli bir et (yalnız kadınlar yer)· III, 361
|
| 8036
|
yuñlamak
|
yün kırpmak· III, 404
|
| 8037
|
yuñlatmak
|
yünletmek, yün kırktırmak· II,359, 360
|
| 8038
|
yuñ
|
yap yün yapağı, III, 3
|
| 8039
|
yup
|
hile, al· III, 142,159 bkz> al, yap
|
| 8040
|
yupka
|
yufka· III, 34 bkz> yufka, yuvga
|
| 8041
|
yuplamak
|
hile yapmak, al etmek· III, 142 bkz> burbatmak, yap yup k ılmak,yubatmak, yubılamak
|
| 8042
|
yurbag
|
sürünceme, lşl uzatma, i;i yarına bırakma, I, 461 bkz> burbag
|
| 8043
|
yurbaş
|
(ış) neresinden çıkılacağı belli olmayan karişik (iş)· I, 459
|
| 8044
|
yurç
|
karının küçük erkek kardeşl, küçuk kayın· III, 7
|
| 8045
|
yurlamak
|
haykırmak· I, 189 bkz> orılaşmak, orlaşmak, urılamak, urlamak, urlaşmak
|
| 8046
|
yurt
|
delik· I, 93
|
| 8047
|
yurt
|
yurt; eski izerler, ören· III, 7, 258
|
| 8048
|
yurun
|
ipek kuma; parçası· III, 22 § yurun
|
| 8049
|
yuka
|
(yaka) ipek yaka· III, 22
|
| 8050
|
yurunlug
|
ipek kumaş parçası olan· III, 50
|
| 8051
|
yuş
|
yeşillik, III, 4, 143
|
| 8052
|
yuş
|
sıkışma,III, 4 bkz> yış
|
| 8053
|
yuş
|
bolmak sıkışmak·III, 4
|
| 8054
|
yuşılmak
|
udumlaşmak, eli işe yatışmak; emzikten akıtilmak·III, 79 bkz> işilmek, yişllmek, yuşulmak, yüşilmek, yüşülmek
|
| 8055
|
yuşmak
|
emzikten akıtmak·III, 60 bkz> yüşmek
|
| 8056
|
yuşul
|
yeşil·III, 19 § yaşıl yu;ul; yeşil mişil·III, 19
|
| 8057
|
yuşulgan
|
daima akan·III, 53
|
| 8058
|
yuşulmak
|
eli işe yatkın olmak,III, 53
|
| 8059
|
yuşulmak
|
akıp dökülmek, fışkırmak·II, 128; III, 79, 102 bkz> işilmek, yişilmek, yuşılmak, yüşilmek, yüşıilmek
|
| 8060
|
yut
|
kışın soğukta hayvanları öldüren felâket· III, 142
|
| 8061
|
yutıkmak
|
yutamak, soguktan hayvan telef olmak· III, 76 bkz> yutukmak
|
| 8062
|
yutmak
|
yutmak. II, 313
|
| 8063
|
yutturmak
|
sildirmek III, 94 bkz> yodturmak
|
| 8064
|
yutukmak
|
kuraklıktan arıklamak, ölüm haline gelmek,I, 21 bkz> yut ıkmak
|
| 8065
|
yuvga
|
katmer, yuka, III, 27 bkz> yuga
|
| 8066
|
yuvmak
|
yuvarlamak III, 393 bkz> yuvmak
|
| 8067
|
yuvug
|
sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları.III, 164 bkz> yuvug
|
| 8068
|
yuvalmak
|
yuvarlanmak· I, 397 bkz> yuvulmak
|
| 8069
|
yuvga
|
zayıf, ince, yufka, âciz· II, 6; III, 80, 156 bkz> yufka, yupka
|
| 8070
|
yuvgalanmak
|
yaramazlaşmak.III, 203 bkz>yufgadmak, yufgatmak
|
| 8071
|
yuvılmak
|
yumşamak.I, 441 bkz> yuvulmak
|
| 8072
|
yuvka
|
her şeyin incesi, yuka, III, 33
|
| 8073
|
yuvlunmak
|
yuvarlanmak, kendi kendine yuvarlanmak. III,111, 112, 113
|
| 8074
|
yuvluşmak
|
yuvarlanmak III, 105 bkz> yırfluşmak
|
| 8075
|
yuvmak
|
koşmak· III, 62
|
| 8076
|
yuvmak
|
yuvarlamak· III, 61, 112, 113 bkz>yuvmak
|
| 8077
|
yuvsamak
|
yuvarlamak istemek III, 306
|
| 8078
|
yuvturmak
|
yuvarlatmak.III, 96
|
| 8079
|
yuvug
|
sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları,III, 164 bkz> yuvug
|
| 8080
|
yuvulmak
|
uslandırılmak; akıtılmak; yuvarlanmak; toplanmak·I, 397;III, 80, 112, 113 bkz> yuvalft ıak
|
| 8081
|
yuvulmak
|
erişmek, olgunlaşmak,III, 81, 356 bkz> yevülmek, yıgılmak
|
| 8082
|
yuvuşmak
|
yuvarlaşmak· III, 74
|
| 8083
|
yüdrük
|
yüklük, üzerine eşya ve elbise konan şey, dolap, masa ve benzerı şeyler·· III, 45
|
| 8084
|
yüd
|
yüz, II, 250 bkz> yüz
|
| 8085
|
yüdmek
|
yüklemek, yüklenmek· I, 404; III, 434
|
| 8086
|
yüdürmek
|
yüklemek.I, 371; III, 67, 68 bkz>yudurmak
|
| 8087
|
yüdüşmek
|
yükleşmek, yüklemekte yardım ve yarış etmek· III, 71
|
| 8088
|
yüftürmek
|
bir şeyle iyilik etmek- III, 96 bkz>yigtürmek, yiktürmek, yüvmek
|
| 8089
|
yüfüş
|
hısımların (çok kere gerdeğe konulan gelini çeyiz sahibi etmek üzere) elbise veya mal ile yardımlaşması. III, 11
|
| 8090
|
yüfüflüg
|
armağanlı. III, 12
|
| 8091
|
yüfüfmek
|
yardımlaşmak; birbiriyle dost olmak· III, 73 bkz> yufu şmak
|
| 8092
|
yüg
|
ok yeleği III, 45, 70. 97, 143 bkz> yök, yük, yüñ
|
| 8093
|
yubanmak
|
karışnnak· III, 83 bkz> burbaşmak, yubalmak
|
| 8094
|
yubanmak
|
çekinmek, bırakmak· III, 83
|
| 8095
|
yubatmak
|
savsaklatmak, savsaklamay ı emretmek· Asıl anlamı burbatmak, yap yup kılmak, yubılamak, yuplamak,
|
| 8096
|
yubılamak
|
aldatmak, hile yapmak, al etmek., II, 315; III, 327, 328 bkz> burbatmak, yap yup k ılmak, yubatmak, yuplamak
|
| 8097
|
yudkı
|
karanlık, ekşi· II, 250
|
| 8098
|
yudruklanmak
|
elini yumruk yapmak· III, 116
|
| 8099
|
yudruk
|
yumruk.III, 42, 43
|
| 8100
|
yudug
|
başkasının suçu yüzünden kendine sötgelen kimse-III, 12
|
| 8101
|
yudug
|
çocuklara sövülen bir kelime· III, 13bkz> yud ııt
|
| 8102
|
yudurmak
|
almak, yükleırıek· I, 371 bkz> yüdürmek
|
| 8103
|
yudut
|
hayırsız, kendine hayrı olmayan; bir çeşit küfür (sövme)·III, 8, 13 bkz> yud ııg
|
| 8104
|
yudutmak
|
soğukta dondurarak öldürmek· II, 302 bkz> budutmak
|
| 8105
|
yufga
|
ogulluk, oğulluğa alınmış· lll; 32
|
| 8106
|
yufgadmak
|
yozlaşmak, dik ba;lı olmak· II, 354 bkz> yufgatmak, yuvgalanmak
|
| 8107
|
yufgatmak
|
yozlaşmak, dik başlı olmak II, 354 bkz> yufgadmak, yuvgalanmak
|
| 8108
|
yufka
|
ince, yufka, ucuz, II, 294, 350; III, 34, 204, 302 bkz> yupka, yuvga
|
| 8109
|
yufkalanmak
|
yaltaklanmak, yavuncımak· III, 203, 204
|
| 8110
|
yufluşmak
|
yuvarlanmak. III, 105 bkz> yuvluşmak
|
| 8111
|
yufuşmak
|
yardımlaşmak, birbiriyle dost olmak,III, 73 bkz> yüfü şmek
|
| 8112
|
yuga
|
katmer, yuka, yufka·III, 27, 34, 35 bkz> yuvga § katma yuga; ya ğda pişirilen ufalanmış ekmek I, 433
|
| 8113
|
yugaç
|
bir dere veya ırmagın karşı tarafı·III, 8, 9 bkz> yuguç
|
| 8114
|
yugak
|
su kuşu·I, 222;III, 17
|
| 8115
|
yugçı
|
yuyucu, yıkayıcı· II, 171
|
| 8116
|
yugdu
|
devenin uzamış olan tüyleri .I, 31;III, 30 bkz> cugdu, yogdu, yogru, yogruy
|
| 8117
|
yugruş
|
Türkler'ce halktan vezirlik derecesine ç ıkan adann, hakandan bir derece a şağıdır,yalnız Türkler'e özgedir·III, 41
|
| 8118
|
yuguç
|
ırmak ve derenin arkası· I, 18 bkz> yugaç
|
| 8119
|
yuk
|
çanak bulaşığı, kaptaki bulaşık· III, 4, 143 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk yak yukaru yukarı· III, 180 bkz> yokar, yokaru
|
| 8120
|
yukmak
|
bulaşmak, sıvanmak, sirayet etmek· III, 63
|
| 8121
|
yukturmak
|
sürdürmek, bulaştırmak,III, 96
|
| 8122
|
yukulmak
|
bulaşmak, sıvanmak·III, 81
|
| 8123
|
yukuşmak
|
bulaşmak, yayılmak·III, 24, 74 bkz> tokuşmak
|
| 8124
|
yuk
|
yak çanak bulaşiğı, kaptaki bulaşık·III, 4 bkz> yak, yak yuk, yok, yok yak, yuk
|
| 8125
|
yul
|
kaynak, çay, pınar, su pınarı, kaynağı, gözü·111, 4, 144 bkz> yolak, yulak § yul yulakî küçük küçük bir çok su p ınarları. III, 17
|
| 8126
|
yula
|
kandil· I, 200; III, 25, 26
|
| 8127
|
yulak
|
küçük küçük birçok su p ınarları. III, 17 bkz> yolak, yul
|
| 8128
|
yulaklanmak
|
pınarlanmak, pınarlar çogalmak, III, 115
|
| 8129
|
yular
|
at yuları. III, 9, 28 yularlamak yularlarnak, baglamak. III, 9
|
| 8130
|
yularlanmak
|
yularlanmak, yular takılmak. III, 114
|
| 8131
|
yularlıg
|
yularlı, yularlanmış· III, 49
|
| 8132
|
yuldruk
|
cilâlı, parlak, süslü· III, 432 bkz> yaldruk, yoldruk
|
| 8133
|
yulduz
|
yıldız, yıldızların genel adı· I, 96; II, 303; III, 40, 149, 378
|
| 8134
|
yulıç
|
keçi kıllarının diplerlnde bulunan yumuşak ince yün· III, 27 bkz> yol ıç, yovlıç
|
| 8135
|
yulıtmak
|
yagma ettirmek II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulumak, yuluşmak, yulutmak
|
| 8136
|
yulkunmak
|
sıyrılmak·III, 110 bkz> yolkunmak
|
| 8137
|
yultga
|
bir şeyle alay etme·III, 432 bkz> yaltga, yoltga
|
| 8138
|
yultga
|
kılmak alay etmek, maskaraya almak. III, 432
|
| 8139
|
yulumak
|
birine yardım etmek; birini yağma etmek,III, 90, 91 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yuluşmak,yulutmak
|
| 8140
|
yulun
|
murdar ilik, kokar ilik ,III, 23
|
| 8141
|
yuluşmak
|
yağmalaşmak·III, 75 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yulutmak
|
| 8142
|
yulutmak
|
yağma ettirmek·II, 316 bkz> yolıtmak, yoluşmak, yolutmak, yulıtmak, yulumak, yuluşmak
|
| 8143
|
yul
|
yulak küçük küçük birçok su p ınarlan III, 17
|
| 8144
|
yumak
|
yıkamak.III, 45, 66, 157, 249
|
| 8145
|
yumdarmak
|
toplamak· III, 98
|
| 8146
|
yumgak
|
yumak, yuvarlanan ve yuvarlak olan her şey, III, 44 § yumgak tene; yuvarlak tane, ki şniş. III, 44
|
| 8147
|
yumgaklanmak
|
yumak, yuvarlak yapılmak· III, 116
|
| 8148
|
yumgı
|
toplu, çok,III, 35
|
| 8149
|
yumgın
|
toplu olarak, toptan, hep birden,bütün·II, 294;III, 240
|
| 8150
|
yumınmak
|
yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yumunmak
|
| 8151
|
yumıtgan
|
daima toplanan·III, 53
|
| 8152
|
yumıtmak
|
toplanmak·I, 69;II, 312, 317 bkz> yumutmak
|
| 8153
|
yumız
|
(er) etli, tiknaz (adam), III, 10 bkz> yumuz er
|
| 8154
|
yumluşmak
|
yumulmak· III, 105
|
| 8155
|
yummak
|
yummak· III, 64 bkz> yümmek
|
| 8156
|
yumşak
|
yumuşak· II, 74, 295; III, 44, 276, 320
|
| 8157
|
yumşaklanmak
|
yumıışamak, yaltaklannnak· III, 116
|
| 8158
|
yumşamak
|
yumuşamak, I, 110, 441; III, 306, 320
|
| 8159
|
yumşatmak
|
sepiletmek, yumuşatmak, sözü veya kitabı çabuk çabuk söylemek ve okumak· II, 354
|
| 8160
|
yumulgan
|
daima yumulan, III, 55
|
| 8161
|
yumulmak
|
yumulmak· III, 55 bkz> yümülmek
|
| 8162
|
yumunmak
|
yumar gibi görünmek III, 86 bkz> yumınmak
|
| 8163
|
yumur
|
hayvanların göden bağırsağı.III, 9
|
| 8164
|
yumurlamak
|
yumru yapmak, toplarrıak·I, 389
|
| 8165
|
yumurlanmak
|
toplanmak,II, 270;III, 114
|
| 8166
|
yumurtga
|
yumurta, bütün kuşların yumurtaları, insanların ve hayvanların taşakları. II, 313; III, 433
|
| 8167
|
yumuş
|
hizmet, vazife, elçilik, iki ve ikiden art ık kimse arasında elçilik I, 484;III, 12
|
| 8168
|
yumuşçı
|
melek, III, 12
|
| 8169
|
yumuşga
|
kızılcık veya "güren" denilen dag yemi şi· III, 48 bkz> yafışgu
|
| 8170
|
yumutmak
|
toplanmak· I, 214 bkz> yumıtmak
|
| 8171
|
yumuz
|
(er) etli, tıknaz (adam)· III, 10 bkz> yumız er
|
| 8172
|
yunçıg
|
kederlenmiş, bitap, düşkün, kötü, zayıf, cılız, arık, hali fena çürüklüğünden ele alınamayan.I, 93
|
| 8173
|
yunçımak
|
kötüleşmek, yoksullaşmak, yoksulluktan kötüleşmek; ısırmak·II, 281; III, 303 bkz> tençmek, yençimek, yençmek
|
| 8174
|
yunçırmak
|
kötülemek· III, 98
|
| 8175
|
yunçıtmak
|
incitmek. II, 352 bkz> yunçutmak, yünçitmek, yilnçiltmek
|
| 8176
|
yunçutmak
|
incitmek· II, 352 bkz> yunçıtmak, yünçitmek, yünçütmek
|
| 8177
|
yund
|
at (cins adı), atlar, at sürüsü .I, 235, 292, 389;II, 153; III, 7, 9, 223
|
| 8178
|
yundak
|
at fışkısı, at gübresi, III, 44, 168
|
| 8179
|
yundı
|
yemek yendikten sonra kabın yıkantısı· III, 31
|
| 8180
|
yundurmak
|
döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98, 99 bkz> yalmak, yandurmak,yanmak, yunmak
|
| 8181
|
yund
|
yılı Türkler'in on ikili yıllarından birì· I, 346; III, 7
|
| 8182
|
yungak
|
çögen, kôkü sabun gibi köpüren bir bitki· III, 44, 45
|
| 8183
|
yun
|
kuş tavus kuşu· III, 144
|
| 8184
|
yunmak
|
yunmak, yıkanmak· II, 314; IIII, 66 bkz> çunmak
|
| 8185
|
yunmak
|
döndürmek; kusmak; korkutmak· III, 98 bkz>yandurmak, yanmak, yundurmak yuñ yün, yün sümeği I, 150, 284, 507;II, 89, 147, 220. 221, 236, 241;III, 3, 248, 289, 361, 362 bkz> yüñ yuñ ciğere bitişik bezli bir et (yalnız kadınlar yer)· III, 361
|
| 8186
|
yuñlamak
|
yün kırpmak· III, 404
|
| 8187
|
yuñlatmak
|
yünletmek, yün kırktırmak· II,359, 360
|
| 8188
|
yuñ
|
yap yün yapağı, III, 3
|
| 8189
|
yup
|
hile, al· III, 142,159 bkz> al, yap
|
| 8190
|
yupka
|
yufka· III, 34 bkz> yufka, yuvga
|
| 8191
|
yuplamak
|
hile yapmak, al etmek· III, 142 bkz> burbatmak, yap yup k ılmak,yubatmak, yubılamak
|
| 8192
|
yurbag
|
sürünceme, lşl uzatma, i;i yarına bırakma, I, 461 bkz> burbag
|
| 8193
|
yurbaş
|
(ış) neresinden çıkılacağı belli olmayan karişik (iş)· I, 459
|
| 8194
|
yurç
|
karının küçük erkek kardeşl, küçuk kayın· III, 7
|
| 8195
|
yurlamak
|
haykırmak· I, 189 bkz> orılaşmak, orlaşmak, urılamak, urlamak, urlaşmak
|
| 8196
|
yurt
|
delik· I, 93
|
| 8197
|
yurt
|
yurt; eski izerler, ören· III, 7, 258
|
| 8198
|
yurun
|
ipek kuma; parçası· III, 22 § yurun
|
| 8199
|
yuka
|
(yaka) ipek yaka· III, 22
|
| 8200
|
yurunlug
|
ipek kumaş parçası olan· III, 50
|
| 8201
|
yuş
|
yeşillik, III, 4, 143
|
| 8202
|
yuş
|
sıkışma,III, 4 bkz> yış
|
| 8203
|
yuş
|
bolmak sıkışmak·III, 4
|
| 8204
|
yuşılmak
|
udumlaşmak, eli işe yatışmak; emzikten akıtilmak·III, 79 bkz> işilmek, yişllmek, yuşulmak, yüşilmek, yüşülmek
|
| 8205
|
yuşmak
|
emzikten akıtmak·III, 60 bkz> yüşmek
|
| 8206
|
yuşul
|
yeşil·III, 19 § yaşıl yu;ul; yeşil mişil·III, 19
|
| 8207
|
yuşulgan
|
daima akan·III, 53
|
| 8208
|
yuşulmak
|
eli işe yatkın olmak,III, 53
|
| 8209
|
yuşulmak
|
akıp dökülmek, fışkırmak·II, 128; III, 79, 102 bkz> işilmek, yişilmek, yuşılmak, yüşilmek, yüşıilmek
|
| 8210
|
yut
|
kışın soğukta hayvanları öldüren felâket· III, 142
|
| 8211
|
yutıkmak
|
yutamak, soguktan hayvan telef olmak· III, 76 bkz> yutukmak
|
| 8212
|
yutmak
|
yutmak. II, 313
|
| 8213
|
yutturmak
|
sildirmek III, 94 bkz> yodturmak
|
| 8214
|
yutukmak
|
kuraklıktan arıklamak, ölüm haline gelmek,I, 21 bkz> yut ıkmak
|
| 8215
|
yuvga
|
katmer, yuka, III, 27 bkz> yuga
|
| 8216
|
yuvmak
|
yuvarlamak III, 393 bkz> yuvmak
|
| 8217
|
yuvug
|
sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları.III, 164 bkz> yuvug
|
| 8218
|
yuvalmak
|
yuvarlanmak· I, 397 bkz> yuvulmak
|
| 8219
|
yuvga
|
zayıf, ince, yufka, âciz· II, 6; III, 80, 156 bkz> yufka, yupka
|
| 8220
|
yuvgalanmak
|
yaramazlaşmak.III, 203 bkz>yufgadmak, yufgatmak
|
| 8221
|
yuvılmak
|
yumşamak.I, 441 bkz> yuvulmak
|
| 8222
|
yuvka
|
her şeyin incesi, yuka, III, 33
|
| 8223
|
yuvlunmak
|
yuvarlanmak, kendi kendine yuvarlanmak. III,111, 112, 113
|
| 8224
|
yuvluşmak
|
yuvarlanmak III, 105 bkz> yırfluşmak
|
| 8225
|
yuvmak
|
koşmak· III, 62
|
| 8226
|
yuvmak
|
yuvarlamak· III, 61, 112, 113 bkz>yuvmak
|
| 8227
|
yuvsamak
|
yuvarlamak istemek III, 306
|
| 8228
|
yuvturmak
|
yuvarlatmak.III, 96
|
| 8229
|
yuvug
|
sellerin dağdan yuvarladıgı kaya parçaları,III, 164 bkz> yuvug
|
| 8230
|
yuvulmak
|
uslandırılmak; akıtılmak; yuvarlanmak; toplanmak·I, 397;III, 80, 112, 113 bkz> yuvalft ıak
|
| 8231
|
yuvulmak
|
erişmek, olgunlaşmak,III, 81, 356 bkz> yevülmek, yıgılmak
|
| 8232
|
yuvuşmak
|
yuvarlaşmak· III, 74
|
| 8233
|
yüdrük
|
yüklük, üzerine eşya ve elbise konan şey, dolap, masa ve benzerı şeyler·· III, 45
|
| 8234
|
yüd
|
yüz, II, 250 bkz> yüz
|
| 8235
|
yüdmek
|
yüklemek, yüklenmek· I, 404; III, 434
|
| 8236
|
yüdürmek
|
yüklemek.I, 371; III, 67, 68 bkz>yudurmak
|
| 8237
|
yüdüşmek
|
yükleşmek, yüklemekte yardım ve yarış etmek· III, 71
|
| 8238
|
yüftürmek
|
bir şeyle iyilik etmek- III, 96 bkz>yigtürmek, yiktürmek, yüvmek
|
| 8239
|
yüfüş
|
hısımların (çok kere gerdeğe konulan gelini çeyiz sahibi etmek üzere) elbise veya mal ile yardımlaşması. III, 11
|
| 8240
|
yüfüflüg
|
armağanlı. III, 12
|
| 8241
|
yüfüfmek
|
yardımlaşmak; birbiriyle dost olmak· III, 73 bkz> yufu şmak
|
| 8242
|
yüg
|
ok yeleği III, 45, 70. 97, 143 bkz> yök, yük, yüñ
|
| 8243
|
yüglüg
|
ok yelekli ok,III, 217
|
| 8244
|
yügmek
|
toplamk· II, 243
|
| 8245
|
yügrük
|
koşucu, geçici, yüğrük· I, 110;III, 45, 175
|
| 8246
|
yügrük
|
bilge bilgin akıllı, erdemIi, udumlu kişi .III, 45
|
| 8247
|
yügrüm
|
bir koşuluk yer·III, 47
|
| 8248
|
yügrüşmek
|
koşuşmak· III. 102, 367
|
| 8249
|
yügün
|
gem,III,144, 366. 371 § küvüç yügün; küçük yular, çilbir· III, 163
|
| 8250
|
yügür
|
darı, III, 9 bkz> ügür
|
| 8251
|
yügürgen
|
Çin'den İslam diyarín·gelen kervanın müjdecisi; her zaman koşan, koşucu·II, 15;III, 54
|
| 8252
|
yügürgen
|
(at) koşucu yüğrük at· III, 54
|
| 8253
|
yügürgün
|
darı gibi kırmızı taneli bir bitki· III, 54
|
| 8254
|
yüg(ü)rmek
|
(at) koşmak, yüğrükçe koşmak, geçmek, seğirtmek; beze erlş yïpmak.I, 360;II, 13, 133, 137;III, 68. 69
|
| 8255
|
yügürtmek
|
koşturmak,II, 274;III, 437
|
| 8256
|
yük
|
yük bohça·I, 75, 138. 210, 237, 247, 280, 365, 521;II, 44, 75, 149, 166, 180, 222, 225,230, 246. 339, 355;III, 4. 67, 309. 314, 316, 322, 434
|
| 8257
|
yük
|
kuş tüyü, kuş yeleği, ok yeleğl,III, 45, 70, 97. 143 bkz> yük, yüg, yürig
|
| 8258
|
yüklegsek
|
yüklemek isteyen· III, 314
|
| 8259
|
yüklemedeçi
|
yüklemeyici, yüklemeyen·III, 316
|
| 8260
|
yüklemegli
|
yüklemek dileğinde, azminde olan·III, 316
|
| 8261
|
yüklemek
|
yüklemek, III, 309
|
| 8262
|
yüklemsinmek
|
yükler görünmek·III, 322
|
| 8263
|
yükletmek
|
yükletmek, yüklettirmek·II, 355, 356
|
| 8264
|
yükletmek
|
oka yelek taktırmak·II, 356 bkz>yökletmek
|
| 8265
|
yüklüg
|
ok yelekli ok·III, 217
|
| 8266
|
yüksek
|
yüksek· II, 294; III, 45, 46
|
| 8267
|
yüksek
|
terzi yüksüğü·III, 46 bkz> yüksük
|
| 8268
|
yüksemek
|
yükselmek, uzamak,I, 320;III, 306
|
| 8269
|
yüksetmek
|
yükseltmek·II, 354
|
| 8270
|
yüksük
|
terzi yüksüğü·III, 46 bkz> yüksek
|
| 8271
|
yükünç
|
namaz, ibadet; baş eğme·I, 171;II, 25;III, 375
|
| 8272
|
yükündeçi
|
ibadet eden, baş eğen,II, 168
|
| 8273
|
yüküngen
|
her zaman yükünen·II, 168
|
| 8274
|
yüküngüçi
|
ibadet eden, baş eğen· II, 168
|
| 8275
|
yükünmek
|
secde etmek, ibadet etmek, namaz kılmak, büyük önünde eğilmek, ba; eğmek· II, 167; III, 84, 167, 375
|
| 8276
|
yülegü
|
destek, dayak,III, 36
|
| 8277
|
yüleklig
|
dayanmış, söykenmiş .III, 52
|
| 8278
|
yülelmek
|
direk dikilmek,III, 82
|
| 8279
|
yülemek
|
desteklemek, destek vurmak; güvenmek·III, 89, 90
|
| 8280
|
yilligü
|
saç tıraş eden ustura·III, 174 bkz> kerey
|
| 8281
|
yülilmek
|
yolunmak·III, 82
|
| 8282
|
yülimek
|
yülümek, tıraş etmek·III, 90
|
| 8283
|
yülitmek
|
yülütmek, tıraş ettirmek·II, 316bkz> yülütmek
|
| 8284
|
yüliltmek
|
yülütmek, tıraş ettirmek II, 316 bkz> yülitmek
|
| 8285
|
yümmek
|
(göz) yummak· III, 64 bkz> yummak
|
| 8286
|
yümtilrmek
|
yumdurmak· III, 97
|
| 8287
|
yümülgen
|
dalma yumulan· III, 55
|
| 8288
|
yümülmek
|
yumulmak· III, 55 bkz> yumulmak
|
| 8289
|
yünçitmek
|
incitmek·II, 352 bkz> yunçıtmak,yunçutmak, yünçütmek
|
| 8290
|
yünçü
|
inci III, 279 bkz> cincü, yincü, yinçü
|
| 8291
|
yünçütmek
|
incitmek·II, 352 bkz> yunçıtmak, yunçutmak, yünçitmek
|
| 8292
|
yüñ
|
yün, yün sümeği; pamuk·I, 150, 284, 507; II, 89, 147, 220, 221, 236, 241; III, 248, 289, 361, 362 bkz> yurig yüñ kuş yeleği, III, 97 bkz> yök, yüg, yük
|
| 8293
|
yüre
|
çevre, muhit· II, 45 bkz> yére, yöre
|
| 8294
|
yürek(g)
|
yürek, I, 41, 325;II, 144;III, 18, 33
|
| 8295
|
yüreklenmek
|
cesaret göstermek, yiğitlenmek- III, 115
|
| 8296
|
yüreklig
|
yüreği pek, yiğit, cesur, yıirekll. III, 18, 51
|
| 8297
|
yürgenmek
|
örtülmek, sarılmak· I, 331; II, 303; III, 110 bkz> yörgenmek, yörkenmek yürge şmek sarılmak, birbirine girmek, dolaşmak, karışmak.I, 395, 437; 11. 285; III 104 bkz> yörgeşmek, yörkeşmek
|
| 8298
|
yürgeyek
|
ulaşmış·I, 135
|
| 8299
|
yüşeñ
|
(taş) düz cilalı.I, 135;III, 372 bkz>üşeng
|
| 8300
|
yüşilmek
|
eli işe yatişmak, udumlaşmak; em zikten akıtılmak. 111. 79 bkz> işilmek, yişilmek, yu;ılmak, yuşulmak, yüşülmek
|
| 8301
|
yüşmek
|
akitmak,III, 60 bkz> yuşmak
|
| 8302
|
yüşülmek
|
eli işe yatişmak, udumlaşmak; emzikten akıtılmak.III, 79 bkz> işilmek, yişilmek, yuşılmak, yuşulmak, yüşilmek
|
| 8303
|
yüvmek
|
blr şeyle yardım etmek·III, 172 bkz> yigtürmek, yiktürmek, yüftürmek
|
| 8304
|
yüvsemek
|
gönül almak istemek· III, 306 bkz>yavsamak
|
| 8305
|
yüz
|
yüz, çehre, veçhe· I, 47, 60, 69, 102, 150,173, 216, 226, 243, 250, 256, 366, 422, 463, 486; II, 8, 81, 96, 144.171.183 ,188,194, 230,253, 295, 304, 339. 349, 353, 355, 363; III,33.43, 63, 104, 132, 143, 307, 308, 327. 394, 434, 439 bkz> yü ğ
|
| 8306
|
yüz
|
sayıda yüz· I, 80
|
| 8307
|
yüzer1ik
|
üzerlik otu, Peganum harnnala·III, 12 bkz> eldrük, ilrük, y ıdıg ot
|
| 8308
|
yüzkeşmek
|
yüze çıkmak, I, 395
|
| 8309
|
yüzlenmek
|
yüzünü dönmek; saygı sahlbi olmak; halktan hizmet istemek III, 110, 111
|
| 8310
|
yüzlüg
|
yüzlü, I, 426; III, 45
|
| 8311
|
yüzmek
|
yüzmek, soymak; yayılmak ve dağılmak, çok akmak· I, 472; III, 59 bkz> yozmak
|
| 8312
|
yüztürmek
|
yüzdürmek, III, 95
|
| 8313
|
yüzük
|
yüzük (parmağa takılan)· III, 18
|
