Sayfa:Yakın Çağlarda Türk Tiyatrosu Tarihi Birinci Cilt.pdf/43

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa istinsah edilmiş

TÜRK TİYATROSU

hindedir.- Eski kafalılar, bu eseri hiddet ve şiddetle karşıladılar. Birçok kimseler, Ahmet Mithatın alehine döndüler. Genç muharririn korkup susacağı zannediliyordu. Ahmet Mithat Efendi bu sefer “Açık baş" isimli bir komedi yazdı. Bu piyes (1873) te Gedikpaşa tiyatrosunda oynandı. Açık baş bir hoca tipidir. Bu eser sahte dindarlık ve taassup için yazılmış bir hicviyedir; Ahmet Mithat, bu eserile evvelki piyesinden dolayı kendi aleyhinde bulunan mütaassıpları tezyif ediyordu.

Müsyö Adolf Talaasso, o zamanki sahne hayatımızdan bahseden Fransızca makalesinde“ Açık baş"ın yüz defadan fazla temsil edildiğini söylüyor ve diyor ki:

“Bir eserin sekiz günden fazla oynanmadığı memleket için inanılmaz şey!"

Padişah Abdülâziz Namık Kemali Kıbrısa sürdüğü zaman Ebüzziya Tevfik Beyle Ahmet Mithat Efendiyi de Rodos adasına nefyetti.

Gedikpaşa tiyatrosunda ilk zamanlarda oynanan eserlerden biri de hoca Hakkının “Hak" namındaki piyesidir. Adolf Talasso, Osmanlı tiyatrosunun 1871-1873 seneleri vak'alarından bahsederken bu arada diyor ki:

“Hoca Hakkı, sosyalist temayüllerini ihtiva eden hak namındaki eserini alkışlatmıştır."[1]

Gedikpkşa tiyatresunun iki meşhur muharriri de Manastırlı Rıfat Beyle Hasan Bedrettin Paşadır. İkisi de zabittir, arkadaştılar, önce ayrı ayrı eserler yazarken sonra birlikte çalışmağa başlamışlar, “Temaşa" ismi altında telif, tercüme bir sıra tiyatro eseri teşretmişlerdir.

Manastırlı Rıfat Beyin piyesleri şunlardır :

Osman Gazi (1873), Ya gazi, ya şehit (1874), Görenek (1874), Ebül'ulâ (1875), Ebülfeda (1875), Fakire (1876), Ahmet Yetim (1879), Nedamet.

Hasan Bedrettin Paşanın eserleri şunlardır :

İskatı cenin (1873), İkbal (1874), Manastırlı Rıfatla beraber telif: Kölemenler (1875), Delile (1875).

Bu iki arkadaş muhtelif tercüme eserleri arasında 'Şillerden Hud'a ve Aşk (1875), Aleksandr Dümadan Antuvan (1875), Şekspirden Otello isimli eserleri de dilimize çevirmişlerdir.

Bunlardan başka Şemsettin Sami Beyle Teodor Kasap Efendi ve Ahmet Vefik Paşa ilk tiyatro muharrirlerimiz

arasında ehemmiyetle göze çarpan simalardır. Şemsettin Sami
  1. La Revue Thêatrale. Üçüncü yıl. No. 16 Sahife 378
 

39