Krom Madenciliği ve Geçmişten Günümüze İnsanlık Tarihi Üzerindeki Etkileri
Çizelge 1. Kromun clarkkonsantrasyonu (ppm)
Clark Sayısı 100 Ultramatik Kayaçlar 2000 Mafik Kayaçlar 300 Felsik Kayaçlar 25 Kireçtaşları 5 Kumtaşları 100 Şeyller 100
3-2. KROM MİNERALLERİ
Krom içeren 25 civarında mineral vardır. Ama en önemlileri; kromit, uvarovit ve kemererittir. Kromit en yaygın krom mineralidir. Ekonomik olarak işletilebilen tek krom minerali de kromittir. Yakutun kırmızı rengi, zümrütün yeşil rengi ve diğer birçok minerallerin renkleri genelde çeşitli kromoksidlerinden gelmektedir. Kromitin bileşimindeki farklılıklar rengini, kristolografik yapısını ve görünümünü değiştirmediği için tenör hesaplamada tahmin etkili bir yöntem değildir analiz gerekir. Teorikmineralojiformülü FeCr2O4olmakla birlikte, doğada bulunduğu haliyle formülü; ((Mg,Fe)++(Cr,Al,Fe)+++]2O4olan spinelgrububirmineraldir. Özgül ağırlığı yüksek ( 20°C'de 4,5 gr/cm3) ve sertliği 8 olan bir mineraldir. Rengi parlak siyah, çizgi rengi kahverengidir.
3-3. Kromun Bulunuşu - Oluşumu
Yeryüzünde çok sayıdaki krom yatakları ayrıntılı bir şekilde incelendiğinde, kromitin peridotitler içinde kristalleşmenin başlangıç aşamasında, farklılaşma sonucunda ayrılarak kristalleştiği saptanmıştır. Oluşumu kısaca şu şekilde izah edilmiştir: Bilindiği gibi magma; birbiri içinde erimiş, eriyik yüksek basınç ve sıcaklıkta dengede, doğada bulunan bütün elementleri içeren fizikokimyasal bakımdan akışkan karakter taşıyan bir materyaldir. Fizikokimyasal koşulların değişmesi, örneğin sıcaklık ve basınçtaki azalma (jeolojik olaylar sonucu) magmanın stabilitesini (duraylılığını) bozar ve söz konusu sıcaklık düşüşü önce refrakter (yüksek sıcaklıkta kristalleşen) minerallerin oluşumunu sağlar. Örneğin kromit, ilmenit, manyetit kristalleşir ve magma içinde yerçekiminin etkisiyle hareket ederek magma mineral yoğunluğunun
dengede olabileceği kısımlarda belirli seviyeler oluştururlar (stratiform yataklar). Bu tür oluşan yataklara sıvı magmatojendiferansiyasyon yolu ile olu-
Culture Symposium, 18-20 April 2012 Batman, TURKEY
Journal of Life Sciences, Volume 1, Number 2, (2012)
