Dostlar Tiyatrosu'nun Yeniden Üretimi Abdülcanbaz'da Yabancılaştırma
dından iyiliğin ve doğruluğun timsali Abdülcanbaz takımını ve illetli millet (s. 5) dediği Gözlüklü Sami takımını takdim eden Çığırtkan'dan sonra sözü, Karanfil Hoca üstlenir:
İşgal altındaki İstanbul şehrinde
Neydi vaziyet ve manzara-i umumiye." (s. 5).
Ön perde kalkar ve Turhan Selçuk'un çizgileri ile 1920-23 döneminin İstanbul manzarası görünür (s. 6). Sırayla sahneye gelen millîci Abdülcanbaz takımı ile iş birlikçi Gözlüklü Sami takımı, düşman işgalindeki İstanbul'la ilgili düşüncelerini ortaya koyarak oyunun henüz başında iken renklerini belli ederler. Takdim ve Manzara-i Umumiye kısımlarının ardından dramatik kurgu işlemeye başlar. Birinci kısım, Gözlüklü Sami Bey'in Nişantaşı'ndaki konağında geçer. Gözlüklü Sami Bey ve eşi Safinaz Hanım'ın İngilizlerin casusluk şebekesinden Albay Cak Cakson'ı ağırladıkları çay saatinde, Sami Bey'in kızı Mahinur ile Sürmegöz ihsan Bey de onlara eşlik eder. Bu çıkar tayfasının keyifli dakikaları, Mahinur'un nişanlısı Abdülcanbaz'ın gelmesi ile bozulur. Gözlüklü'nün tüm meydan okumalarına karşın sükûnetini koruyan Abdülcanbaz'ın meşhur Osmanlı tokadı, Mahinur'a gözü önünde ilan-ı aşk eden Sürmegöz'ün suratında patlar. Abdülcanbaz'ın bu hareketinden etkilenen Mister Cakson, ona iş birliği için teklifte bulununca Abdülcanbaz, satılık olmadığını söyleyerek suskunluğunu bozar Bu kısmı takip eden perde önünde birinci söyleşme, Karanfil ve Fettah'ın bu sahnede yaşananlara dair değerlendirmelerini ve Abdülcanbaz takımının futbol maçı temalı ikinci kısma hazırlığını yansıtır.
İkinci kısım, Abdülcanbaz'ın kurduğu Tulumbacılar futbol takımının İngiliz İşgal Birlik takımı ile Kuşdili çayırındaki karşılaşması üzerine kuruludur. Bu karşılaşma, Karanfil Hoca'nın, Selçuk'un çizgilerini yansıtan slaytlara eşlik eden anlatımıyla sunulur. Tulumbacılar takımı önde giderken maçın hakemi Tatavlalı Seramidis'in millîcilerin oyunu kaybetmesi için taraflı davranması ile ortalık karışır. Halk da galeyana gelince mesele iyice büyür ve her yer savaş alanına döner. Binlerce kişi, ellerinde pankartlar ve bayraklarla sokaklara dökülerek büyük bir alanda Sultanahmet Mitingi'ni anımsatan kalabalık bir gösteri için toplanır. Bu kısmı takip eden perde önünde ikinci söyleşme, Karanfil ve Fettah'ın maçın ardından yaşanan gelişmelerle ilgili yorumlarını yansıtır.
Üçüncü kısım, Mahinur'un yatak odasında geçer. Piyanonun başındaki Mahinur, Beethoven'ın Ayışığı Sonatı'nın parodik düzeydeki çeşitlemelerini çalar-Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları - Sayı: 23 - 2020 - ISSN: 2548-0472
