Sayfa:C.H.P. 15. Yıl Kitabı (1938).pdf/591

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa doğrulanmış
582

Fransızca terimler olmakla beraber, gereğine göre Almanca veya İngilizceleri ve Greko-Latin asılları ile Osmanlıca karşılıkları gösteriliyordu. Bu listeler Türkçe karşılık ve düşünceler sütunları açık olarak Kültür Bakanlığı eliyle bütün Profesör ve öğretmenlere ve başka bilgin ve uzmanlara gönderilerek her birinden Türkçe karşılık üzerine önerge ve düşünce isteniyordu. Gelen önergeler takım ve bölüklerde gözden geçirilerek son şekilleri verildikten sonra 16 bölüğün başkanlarından kurulan ve Kolbaşının başkanlığı altında bulunan Terim Merkez Kuruluna veriliyor, orada da bilimler arasında ortak terimlerin karşılıklarında ve terim koyma sisteminde birlik bakımından incelenerek Genel Merkez Kuruluna gönderiliyordu,

İlk iki yıl içinde 12 bölüğün hazırladığı 61 terim listesi dağıtılmış idi ki bunlarda 1721 sahifede 32302 terim bulunuyordu.

İkinci iki yıl içinde bunlar (okul terimleri) ve (ihtisas terimleri) diye ikiye ayrılmış, ilk ve orta öğretim ders kitaplarında yer alan terimler ön sıraya alınarak bunlardan 6075 Terim Genel Merkez Kurulu kararına sunulmuş ayrıca 6860 okul terimi ile 19381 ihtisas terimi de Kolun çalışmalarına konu olmuştur.

Son iki yıl içinde ilk ve orta öğretim okulları ders kitaplarının terimlerinden 4062 tanesi broşürler halinde öğretmenlerle ders kitabı yazanlara verilerek her birinin düşünceleri de istenilmiş ve önümüzdeki ders yılı için kitaplar da bu terimlerle yazdırılmıştır.

Terimleri böylece saptanan bilimler matematik, fizik, mekanik, kimya, biyoloji, zooloji, botanik, jeoloji bilimleridir. Bunlardan matematik terimleri için ayrıca terimleme yollarını gösteren bir Gütbetik yapıldığı gibi, kimyada elemanların adlarıyle birleşik maddelerin adlanma metodunu gösterir bir broşür de çıkarılmış, bunların hepsi Kurum Belleteninin 23-26 sayısında da toplanmıştır.

Coğrafya, kozmografya, hukuk, edebiyat, filozofi ve psikoloji terimleri de önümüzdeki yıl içinde yine broşürler halinde öğretmenlerin denemelerine sunulmak üzere hazırlanmaktadır.

Bu terim işlerinde en ziyade Türk çocuğunun öğrendiği terimden bir mana sezmesi esas tutulduğundan, elden geldiği kadar, konuşma dilinin kelimeleri ve bunlardan Türk ekleriyle yapılabilen sözler kullanılmış, ancak tamamiyle teknik mahiyetteki sözlerin Avrupalı sanılan ve fakat asıl Türk dilinden kaynak alan şekillerine de icap ettikçe yer verilmiştir.

Orta öğretimin son safhası olan liselerde terimlerin hem karşılıkları, hem de asılları birlikte gösterilerek yüksek öğretime doğru yürüyen gençliğe Avrupa ilminden istifade kapısı da açık bırakılmıştır.

Bütün ilk ve orta öğretim terimlerinin arkası alındıktan sonra hepsi kaynaştırılarak tam bir (Terimler Dergisi) halinde ortaya konacaktır.

İhtisas ve yüksek öğretim terimleri de bu derginin ikinci cildi için hazırlanacaktır.