gitmiştir. Zira müsadere özellikle 18. yüzyıldan itibaren paraya sıkışan Osmanlı Devleti'nin önemli gelir kaynaklarından olduğu bilinir.29 Bu bağlamda müsadere korkusuna rağmen kişilerin zenginliklerini gösterebilmesi büyük önem taşımaktadır. Diğer yandan bazı araştırmalar göstermiştir ki, savaş alanlarındaki başarıların yavaşlamasıyla beraber yönetici guruplar kudretlerini göstermek için başka kanallar bulmuştur. Zengin bir yaşam sürmek ve padişaha yakın olduğunu hissettirmek bunlardan bazılarıdır. 30
Özetle özellikle kişilerin statü ve unvanlanıyla yatırım araçları arasında nasıl bir ilişki olduğunu ortaya koymak, çalışmamızı farklı kılacaktır. Zira bu alanda çok fazla çalışma yapılmamıştır. Diğer bir ifadeyle, Edirne'de insanların paralarını ne tür yatırım araçlarına yatırdıklarının ve nasıl bir hayat sürdüklerinin belirlenmesi; tabakalar, cinsiyetler, meslekler, köylüler, kentliler arasındaki yatırım araçları bazında farklılıkların ve benzerliklerin analiz edilerek Edirne örneğinde Osmanlı toplumunun yaşam standardını ve servet dağılımını ortaya koymak, bu çalışmanın ana problematiği olacaktır. Diğer yandan bütün bu grupların ağırlıklı servet eğilimlerini belirlemek tezin ana amaçlarından bir diğeridir.
çarelerden biriydi. Örnek çalışma için bkz. Mehmet Yaşar Ertaş, '17. ve 18. Yüzyıllarda Osmanlı Savaş Finansmanı ve 1715 Yılında Düzenlenen Mora Seferi'nin Maliyeti', 1. İktisat Tarihi Kongreleri Tebliğler I, İstanbul, 2011, s. 658. Müsaderenin diğer sebebi, bağımsız toplumsal güçler olmak isteyen memur, mültezim ve tüccarların bu tür arzularının engellenmesi ve merkezi denetimin kurulmasıdır. Faroghi, Osmanlı Dünyasında Üretmek..., s. 212; Çağlar Keyder, Osmanlı İmparatorluğu'nda Büyük Ölçekli Ticari Tarım Var mıydı?', Osmanlı'da Toprak Mülkiyeti ve Ticari Tarım, Ed. Çağlar Keyder, Faruk Tabak, İstanbul, 2010, s. 11-12. Ayrıca bkz. Mehmet Karataş, ‘18.-19. Yüzyıllarda Osmanlı Devleti'nde Bazı Müsâdere Uygulamaları', OTAM, Sa. 19, s. 227-229; Sevgi Gül Akyılmaz, ‘Osmanlı Devleti'nde Yönetici Sınıf Açısından Müsadere Uygulaması', Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, Ankara, 2008, Sa. 1-2, s. 404-406; İlber Ortaylı, ‘18. Yüzyılda İlmiye Sınıfının Toplumsal Durumu Üzerine Bazı Notlar', Ödtü Geliştirme Dergisi, Özel Sayı, Ankara, 1979-1980, s. 155; Madeline C. Zilfi, Osmanlı Uleması Klasik Dönem Sonrası, Çev. M. Faruk Özçınar, Ankara, 2008, s. 55. Ayrıca bkz. Tuncay Öğün, ‘Müsadere', TDV İslam Ansiklopedisi, C. 32, İstanbul, 2006, s. 67-68; Cavid Baysun, 'Müsadere', İslam Ansiklopedisi, C. 8, İstanbul, 1965, s. 669-673. 29 Cahit Telci, 'Osmanlı Devleti'nde 18. Yüzyılda Muhallefat ve Müsâdere Süreci', Tarih İncelemeleri Dergisi, C. XXII, Sa. 2, 2007, s. 147. 30 Artan, '18. Yüzyıl Başlarında Yönetici Elitin...', s. 292-321.
8
