ğer endişeyi mucip şayiat ve neşriyat, hareket-i mezkûrenin Aysa-yi Suğra’da daha geniş bir sahada tevessüüne yardım etmiştir.
Osmanlı Hükümetinin bigâne bulunduğu bu hareket Mü tarekenin gerek uzun müddet devam eylemesinden, gerek tatbik şekillerinden dolayı nüfuz-i hükümetin hayliden hay liye tenakuz etmiş olması hasebiyle hükümetin murakabe sinden bissuhule hariç kalmıştır. Hükümet, mevzubahsolan hareketi idare edenler yahut taraftarları canibinden ika edilebilmiş olan harekât-ı ifratkâraneyi ret ve takbih eyler.
Bu vesile ile de Babıâli Mütareke'nin akd-i hininden be ri Asyayi Suğra’nın hiçbir tarafında katliamlar vuku bulma mış olduğunu tekrar beyan eyler. Maraş vekayiine gelin ce: Onların esbabını Babıâli evvelce tafsil ve izah etmişti. Vekayi-i mezkûre ahali-i Müslime ile müselleh Ermeni müf rezeleri arasında vukua gelmiş ve bizzat Ermeniler tara fından sebebiyet verilmiş olan bir takım müsademattan iba rettir. Bu müsadematın bazılarınca Ermenilerin katliam ta rikıyle katilleri şeklinde irae edilmek istenilmesine karşı Babıâli izhar-ı teessüf eder ve vekayi-i mezkûre hakkında bir heyet-i muhtelita marifetiyle tahkikat icrasını Fevkala de Komiserlerden zaten talep etmiş olmağla işbu talebinde ısrar eyler.
Zatıâlileri, vekayi yahut ifratkârane muamelatı1 mü masilenin tekerrürü halinde Türkiye ile sulh için derpiş edi len şeraitin daha ağır olabileceğini ve vuku bulan müsaadet tan rücu kılınabileceğini salifüzzikr notasında ilâve ediyor lar.
Memleket dahilinde emniyeti ihlal edici mahiyette vu kuat tahaddüs eylemeyeceği ümidindeyim. Diğer cihetten, birkaç kişinin mülahazasızca fiil veya kavilerinin netayicini bütün millet-i Osmaniyeye tahmil etmek ve milletin mukad deratını kendi iradesinden hariç tesadüfi vukuata rapt ve talik eylemek hususunun muhik olmayacağını Düvel-i Müt-
25
