Millî Hareketleri söndürme girişimi
Memuriyetimin yazışma işlerini günü gününe görüyor ve
birikmelere meydan vermemek için geceleri de çalışmaya
mecbur oluyordum. Bu nedenle de haftada birkaç gece Erenköyü’ndeki evime gitmeyerek Nezaret dairesinde yatıyordum.
İstanbul’un işgali gününden bir gün önce gene Babıâli’de kalmıştım.
Fransız generali Franchet d’Esperey, Mütarake’den sonra, yani bu tarihten 16 ay kadar önce binlerce askerle Bulgaristan’dan gelip İstanbul’u harp ile zaptetmiş olan Sultan Mehmet’i taklit ederek beyaz bir at üstünde şehre girmişti. İstanbul'daki Rum, Ermeni, hatta Musevilerin pek taşkın ve kaba gösterilerine duyarlı ve aydın bir Fransız generalinin gösterileri şiddetle yasaklayacağı yerde hoş görmesi hayret ve üzüntü uyandırmıştı. Bu suretle İstanbul, çok daha önce devletlerin askerî işgalleri altına girmiş demekti.
İstanbul’da yalnız Fransız generali ve Fransız askeri bulunmasına İngilizlerin tahammül edemeyeceği biliniyordu. Onlar, verdikleri büyük kayıplara rağmen Çanakkale
Boğazını aşamamıştı. Ancak Mütareke’den sonra Çanakkale’yi geçebilen İngilizlerin Boğaziçi’ndeki görkemli gemile-
19
