Sayfa:10.12981-mahder.867463-1530396.pdf/6

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa doğrulanmış

olan tehditlere karşı korumaktır. Hayatta kalmak için gerekli kaynakları ve korumayı sağlayabilmek için kadınların şiddete başvurması ve yavrularını korumasına yardımcı olacak eş seçimi için savaşması, gösterilen şiddet davranışının sebeplerindendir. Bu sebepten dolayı kaynaklara ulaşma gücü yüksek olan erkekleri eş olarak seçmiş dişilerin kaynaklara ulaşma şansı düşük olan erkeklerle eş olan dişilerden daha düşük şiddet davranışına başvurduğu söylenebilir (Campbell, 2001).
  Evrimsel bakış açısıyla eşe karşı şiddet, cinsel sadakatsizlik, dişinin başka bir erkeğin yavrusunu taşıma şüphesi, kaynakların sınırlılığı, eşliğin sonlanması, eski eşin yeniden eş bulmasını engelleme (Buss ve Duntley, 2011) gibi adaptif problemler yoluyla açıklamak hipotetik olarak mümkün olsa da, günümüzde kadına karşı şiddeti ve kadın cinayetlerini açıklama konusunda yetersiz kalmaktadır. İnsanlarda görülen şiddet davranışının evrimsel adaptasyonların ötesinde, toplumun ataerkil yapısından kaynaklanmakta olduğuna mutlaka dikkat çekmek gerekmektedir. Ataerkil düzenin sebebiyet verdiği kadına karşı üstün gelme çabası, kadının güç kazanmasını engelleme ve erkeğin gücünü sürdürmeye yönelik tutumu sonucunda kadına şiddet ve cinayet vakaları gün geçtikçe artmaktadır. Bununla birlikte verilen cezaların yetersizliği, temel eğitimin eksikliği ve medyanın kadına karşı şiddetle mücadelede etkin olmayan kullanımı, eşe karşı şiddet ve kadına yönelik şiddet olgusunu her geçen gün kadınların içinde bulunduğu durumu daha da vahim hale getirmektedir.


  Gruplar Arası Çatışma
  Modern tarihimiz boyunca insan grupları arasında çatışmalar meydana gelmiştir. Ülkeler arası savaşlar, terörizm, ırksal ve etnik ayrımcılık ve siyasi partiler arasındaki çatışmalar gibi büyük ölçekli çatışmalardan, rekabet, düşmanlık ve saldırganlık içeren nispeten küçük ölçekli çatışmalara kadar uzanmaktadır (Vught, 2009). Toplu şiddet, bir bireye karşı gerçekleştirilen şiddet davranışı değil, ekonomik veya sosyal hedeflere ulaşmak için kullanılan kolektif bir şiddet türüdür (Littman ve Paluck, 2015). Evrimsel açıdan bakıldığında toplu şiddet şiddet, evrimsel bir adaptasyon veya adaptasyonların bir yan ürünü olarak ele alınabilir (Durrant, 2011).
  Grup dışı sergilenen saldırganlığın açıklaması ise değerli olan kaynakların diğer gruplar tarafından erişiminin engellenmesi olarak açıklanabilmektedir. Bireyin tek başına yüzleşemeyeceği durumlarda grup içinde var olması güç ve kaynak anlamında bireye yarar sağlamaktadır. Böylece hayatını devam ettirme ve genlerini bir sonraki kuşağa aktarma konusunda avantaj sağlamaktadır. Darwin’e göre (1859; 1871), ahlaki davranışlar doğal seçilim yoluyla evrimleşebilmektedir (Akt. Özgökman, 2015). Toplu şiddet, bu fikirden yola çıkarak, bireyin hayatta kalabilmesi için bir topluluk içinde var olması, tehlikelerle başa çıkması ve hayatını sürdürmesine dair olanaklarının artması açısından fayda sağlamak olarak açıklanabilmektedir. Böylece ahlaki davranışların topluluklar içinde

784