Aldığım cevap: Böyle bir teşebbüse karşı İngiliz donanması şehri bir saatte yakabilmez mi?
Dedim ki: Evvelâ emin olun ki b uişe İngiliz filân karışacak değildir. Silâh toplamak da bunu göstermiyor mu? Eğer işe İngidiz donanması ve itilâf askerleri karışacak ise bu külfete lüzum ne? Mes'ele silâhları aldıktan sonra ya Rumlar ayaklanacak yahut Ermeniler gelerek hepimizi kesecek diyerek Pontos hududunu anlattım.[1] Harbi umumîde Rus donanması hangi şehri yaktı? İngilizler gibi medenî bir millet böyle vahşice bir iş yapar mı? Anadolu sahillerinde hangi şehrimizi yaktılar? Fakat her gün vapur dolusu gelen Rum muhacirlerini görüyorsunuz bunlar arasında kimbilir ne kadar Yunan zabit ve neferi vardır ve kim bilir ne kadar silâh ve bomba getiriyorlar, sahillerden kaçak olarak neler giriyor. Eğer silâhlarımızı verirsek İtilâf askerlerine lüzum kalmadan sizi mahvedebilirler. Bir yaverim (İngiliz karargâhındaki haritadan buraların Pontos olacak hududunu görmüş.) Her halde namusumuzla müdafaaya karar verelim gafletle mahvolmıyalım. Bütün Şark bir nam altında toplanarak millî bir kuvvet yapın ben de sizin emrinizde, icap ederse hayatımı feda ederim.
Heyet müttefikan memnuniyetle benden ayrılmıyacaklarını ve ne lâzımsa canla başla yapacaklarını vadetti.
Ordunun sürgü kolu kama ve cephanelerini almak üzere bir İngiliz zabiti vardı. Erzurumda Miralay Ravlinson varmış, Lord Gürzonun kardeşi imiş. Bu zabit de ora-
- ↑ Pangaltı Harbiye mektebimizdeki İngiliz karargâhında izin kâğıdımızi —Mütarekede usul böyle idi — tanzim ettirmeğe giden yâverim Yüzbaşı Ferit Bey (Erzurum — Erzin) in hemen şimâl dağlarından geçen kalın çizgiyi duvardaki haritada gördüğünü anlatmıştı. Bunun (Pontos - Ermeni) hududu olduğunu tahmin ettim.
