bir aralık Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti vazifesinde bulunan ve evvelce kumandanım olan Şevket Turgut Paşa hazretlerini de ziyaret ettim. Fikirlerimi açtım, kanaatlerimi söyledim ve benim Şark'a tâyinime delâletlerini rica ettim.
13 Mart 335 Şarktaki iki kolordudan mürekkep dokuzuncu ordunun ismine on beşinci kolordu namı verilerek beni kumandanlığına tâyin ettikleri emrini aldım. Fakat bu aralık bir tasfiye-i rütbe meselesi meydana atıldı. Muharebe meydanlarında kazandığımız rütbeler bizden alınacaktı. Bunun için benim Şark'a gitmekliğim bir müddet tehir ettirildi. Büsbütün sarfınazar edilmesinden endişe ederek esasen benim de Şark'a gitmeğe pek heveskâr olmadığımın propaganda edilmesini İsmet Beyden rica ettim.
23 Mart 335 de Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinin Ahmet Rıza Beyle görüşerek müşarünileyhin siyasetinde İstanbulda bir kabine teşkili ve kendilerinin Harbiye Nâzırlığına geçmesini ve benim de kabinede bir mevki almaklığımı arzu ettiklerini öğrendim ve İsmet Bey vasıtasiyle de bu yolda bir teklif aldım. Bunun felâket-i milliyeyi tâcilden başka bir şeye yaramıyacağını, bir an evvel genç kumandanların Anadoluya atılmasından başka çare olmadığı hakkındaki noktai nazarımı tekden İsmet Beye söyledim.
10 Nisan 335 de Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisi Fevzi Paşayı ziyaretle daha ziyade intizar eylemiyerek hemen Şark'a gideceğimi kendilerine söyledim. Tasfiye muhakkak olduğundan beyhude gitmemekliğimi ve mahcup olarak dönmenin fena olacağını söyledi. Tasfiyede kaymakam olacakmışım. Ben harb-i umumînin bidayetinde kaymakamdım. Çanakkalede miralay ve birinci şark zaferinden dolayı da Ermenistanda mirilivalığa terfi etmiştim. Fevzi Paşa hazretlerine şarkta millî bir nüve ku-
