Sayfa:İstiklal Harbimizin Esasları.pdf/33

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa doğrulanmış
34
İSTİKLÂL HARBİNİN ESASLARI

Halil Paşa mütalâamı kabul etti ve (Bir daha senin sözünden aksini yapmam, çünkü dediklerin çıkıyor) dedi.

8 Teşrinievvelde Halil Paşa Tebriz'den ayrılırken (Belki bu kabinenin mütareke teklifini İngilizler kabul etmezler) dedi. (Pek meraklı olan bu hâdiseleri ve muhavereleri Harb-i Umumî hâtıralarıma bıraktım).

17 Teşrinievvelde Enver Paşa'nın son emrini aldık 13 de yazılmış:

Dinimizin ve vatanımızın teâlisi ve muhafaza-i hukuk ve namusu için yegâne istinatgâhı olan ordu ve donanma Harb-i Umumîde emellerine muvaffak olamadı ise bundan hiçbir vechile müteessir olmıyarak Cenab-ı Hak'kın yakın bir zamanda ihsan edeceği ilk fırsatta nail-i emel olacağına emin olarak ifa-yı vazifeye devam eylemelidir.

Birlikte en tehlikeli işler başardığımız ve müteaddit müsademelerde ölüm tehlikesi altında pek samimî hislerle bağlandığım Enver Paşaya da, orduya da, millete de vatana da pek yazık olmuştu.

Daha on sene evvelinden itibaren söylediğim hakikatlere birer şahit olmasına ve bilhassa Harb-i Umumî hakkında vukuundan dört ay evvel nazar-ı dikkatini celbetmekliğime; vukuundan sonra da milletimizin nef'ine olan tekliflerime rağmen beni muhitimden ayırmak isteyen Almanlara uydu. Riyakâr ve hilekâr insanların mütemadiyen dehasını alkışlarla yad ve tebcil neticesi kibir ve gurur hastalığına tutuldu. Bu hastalık en yüksek bir şahsiyeti ne acıklı hale koyacağına ve böyle bir adamın vatan ve milletin başına neler getireceğine şu Harb-i Umumîde yalnız biz değil, Ruslar ve Almanlar da şahit oldular. Bir takım hiçlerin ilimsiz, emeksiz yüksek kazançlara çıkarılması onların riyakârlıkları arasında her kim olursa olsun hakikatle alâkası kalmıyacağına bilhassa Rus çariyle Enver, beliğ misaldir. Her milletin tarihin-