Vatandaşlarımın ve medeniyet âleminin huzuruna çıkaracağım bu eser Ermenilerin tarihçe büyük rabıtaları olan Türklerle haricin teşvikiyle ve mahza din ayrılığı neticesi büyük bir gafletle ne yaman boğuştuklarını ve bundan sonrası için tutulması lazım gelen doğru yolu göstereceğim. Ermenilerin nerelerden geldiklerini ve geçirdikleri tarihi hayatı muhtasaran bildirdikten sonra son zamanları mufassal gösterdim. Harbiumumîde Rus ordusundaki muntazam Ermeni askeri yekûnu 180.000 kişi idi. Bunun 150.000'i Kafkasya'da karşımızda harbetti. Filistin'de bile 4.000 gönüllü Ermeni vardı. Bunun yarısından fazlası Amerikadan gönüllü gelmişti.
Çok öldürdüler ve çok da öldüler. Cemiyeti Akvam tarafından 1927 senesinde Ermenistana gönderilen bir heyetin reisi olan Fridtjof Nansen'in lâyiha olarak Cemiyeti Akvama verdiği ve 1928 senesinde Paris'te tab olunan eserinin sonunda hakikati güzel tasvir ediyor ki aynen şöyledir :
«Avrupa politikasına karıştırılan Ermeni milletine yazık oldu! Bir Avrupa diplomatı tarafından isminin hiç telaffuz olunmaması kendisi için daha hayırlı olurdu!»
Pek doğru olan bu sözü takip eden şu satırları ibretle ve tekrar tekrar okumalıyız.
Ermeni vatandaşlarımız buna daha ziyade dikkat etmelidir. Çünkü «Nansen» pek doğru olan yukardaki satırlarını bu yeni satırlarla Ermeni milletine tekrar mukadder kılmağı istemesi bir gaflettir.
(Fakat Ermeni milleti hiç bir vakit ümidini kaybetmemiştir; hatta cesurane ve sebatlı bir işte kendisini mahvederken dahi bekledi, çok zaman bekledi, daima da bekliyecektir.)
Ermeniler hakkında her sene mühim eserler çıkmak-
