Sayfa:Üç Adam Kemal Atatürk - Roosevelt - Mussolini.pdf/9

Vikikaynak, özgür kütüphane
Bu sayfa doğrulanmış

9

Bundan başka Yüksek - Konseyin bazı kararları ile ona verilmiş olan tam salâhiyetin mühim bir parçası geri alınmış bulunuyor.

Fakat Kongre kriz zamanında ona sür'atle vermiş bulunduğu bu salâhiyeti vermemiş dahi olsa idi Roosevelt'in nüfuzu yine aynı derecede büyük olacaktı. Dünyanın parlemanter rejimden usanmış olduğuna inanmak istemeyen bir kimsenin Fransa'da bir kaç ay veya bir kaç hafta kalmakla büyük partilerin prensipleri ile parçalanmış ve evvelâ politikacıların, sonra memleketin menfaati için çatışan küçük gruplara ayrılmış bir parlemantoda cereyan eden neticesiz uzun müzakerelerden ta­mamen lojik olan bu milletin ne derece tiksinmiş olduğunu anlaması pek kolay bir işdir.

Şunu da kaydedelim ki 6 şubat 1934 hâdise­sinden evvel programlarının Kamutayda ekseriyet tarafından tasvip edilmiş olmasına rağmen üç ka­bine devrilmişti.

Niçin?

Çünkü halk ehliyetsizliğe itiraz ediyordu.

Fransızlar yeni bir Poincaré'ye ihtiyaçları ol­duğunu biliyorlardı, fakat hiç bir hükûmet adamı bu rolü yapabilecek gibi görünmüyordu.

Bu fırtınanın altında mecalsiz kalmış olan po­litikacılar manasız mücadelelerine bir müddet için fasıla vererek herkesin takdirini, ve bilhassa parlemanterlere karşı p ek çekingen davranan halkın itimadını kazanmış olan bir emektarı, eski Başkan Doumergue'i hak etmiş olduğu istirahatten ayırdılar.

Doumergue iktidar mevkiine geçti; fakat bu geçiş daha ziyade geneloyun artık tahammül edemediği adamsızlığı örtmekte bir ehvenişer gibi idi.