Bahsettiğimiz üç devlet adamının aralarında yapılacak bir parallel ile izahından ise her birinin ayrı ayrı hayat tarihçesini okumayı tercih edebilecek okurlar için bir itirafım ve bir de mazeretim var:
Kemalin hayatını teşrih ederken, Umumî Harp faslından evvel, Yunanlılara karşı 1921-1922 deki iki muharebesine temas eden, gelişi güzel toplamış olduğum bazı hâdiseler hariç, diğerleri tarih sırası ile gelmektedir.
Bu suretle Kemal'in muharebe meydanlarında elde etmiş olduğu tecrübe hakkında bir parça fikir vermiş oluyorum. Fakat milletlerarası ihtilâfda almış olduğu vaziyet, askerî veya gayri askerî olarak üç kahramanımın bu ihtilâfda oynamış oldukları rolden bahseden fasılda tetkik olunmaktadır.
Kabul etmiş olduğum mukayese tarzı hâdiselerin keyfî bir şekilde tevziini icap ettiriyordu.
Kemal'in, Sakarya muharebesine başladığı esnada düşerek kaburgalarını kırması, tabiatile onun «Cehennem» ine ait olan kısımda yazılmıştır.
Buna mukabil, Yunanlılara karşı yaptığı iki muharebenin tamamile siyasî noktai nazardan mütaleası, istiklâl beyannamelerine ait fasıllarda ve psikolojik bir zaviyeden yapılmıştır.
Cumhuriyet Halk Partilerinin doğması da,
