311
bu sebeple zaruri bulmuş. Şeflerinin müsaadesini almış. Bütçesine bunun tahsisatını koymuş. O zaman ayrı kanuna lüzum olmaksızın bütçe ile teşkilât kurulabilirdi.
Bütçe Encümeni-o zamanki adiyle Muvazenei Maliye Encümeni-bütçeyi incelerken bunu reddetmiş, mademki maksat hukuka fazla talebe alıp yetiştirmektir; İstanbul Hukuk Fakültesine, Sıhhat Vekâletinin yaptığı gibi leylî bir yurt ilâvesiyle maksat daha elverişli ve daha az külfetli olarak temin olunabilir. Bütçe Encümeni bu düşünce ile tahsisatı İstanbul için kabul eylemiş. Ankarada bir Hukuk Mektebi açmak için ileri sürülen sebep mezun azlığı olduğuna göre encümenin düşüncesi yerinde idi. Mahmut Esat işi meclisten isteme zorunda kaldı.
On beş gün önce Adliye Vekili Ali Rıza Türel, Temyiz Mahkemesine yeni üyeler ve raportörler eklenmesi işinde güçlüğe uğradı. Teklif bütçe encümenince kabul edilmiş olduğu halde bile Meclisçe şiddetli tenkidlere uğradı ve nihayet Adliye encümenine gönderildi. Mahmut Esadın rolü bütçe encümeninin reddetmiş olması sebebiyle çok daha güçtü. Bununla beraber Mecliste işi iyi müdafa etti ve mektebin açılmasına hayli münakaşadan sonra, ancak dört rey çoğunlukla karar alabildi. Bu bir başarı idi.
Mücadeleci ruhlar kolay gelen başarılardan değil, çetin savaşlarla elde edilenlerden hoşlanır. Mahmut Esat o günkü mücadeleden zaferle çıktığı için bunu daima keyifle anlatırdı.
O gün Meclis önündeki isteklerinde Mahmut Esat çok mütevazıydı. Bir Hukuk mektebi bir çeşit meslek mektebi istemkte idi. Bu mektep, İstanbul Hukuku gibi hemen mükemmel olmıyacak, zamanla gelişecek, muallimleri Adliye erkânı olacak idi. Meclisten eğer müsait karar aldıysa sebebi bu değil, işi devlet merkezine ve inkılâba dayandırabilmiş olmasıdır:
«Merkezi Cumhuriyette bulunuyoruz. Buranın bir Hukuk Mektebine behemehal ihtiyacı vardır. Yanılacak tedrisattan bu muhit de istifade edecektir, yalnız talebe değil. Dünyanın en güzel inkılâbını yapmış bir memlekette asrın hukukiyatı okunmaz olurmu, efendiler?... Birazda İstanbulun ettiği istifade kadar Anadolumuz da maariften hissement olsun... hepimiz okuyacağız... yaşa» sesleri, bundan sonra Mecliste duyulmuştur.
Mahmut Esat, bundan sonra, mektebi hep inkılâba bağlamış ve artık hep ondan bahseylemiştir. Bana çektiği telgrafta bile bunu unutmamıştır: «Ankara Hukuk Mektebi Müdürlüğüne zatı âlilerinin tâyi-
