Arpın Çor Tigin
Arpın Çor Tigin , Uygur dönemine ait mani dininin etkisinde şiirler yazmış adı bilinen ilk Türk şairidir. Bir başka ifadeyle şairi belli olan ilk şiirler ona aittir. Turfan kazılarında bulunan şiirleri ilk kez A. von Le Coq tarafından 1919’da yayımlanmıştır. Elimize geçen iki şiirinden ilki, üç dörtlükten oluşan ve ilâhî tarzında yazılmış bir övgü olup ilk dörtlüğü zedelenmiştir. Aprın Çor Tigin’in ikinci şiiri, aşk konusunda yazılmış din dışı bir şiirdir. Yedi dörtlükten oluşan bu şiirin ilk dörtlüğü kayıptır.“Sevgili” adı verilebilecek olan bu şiir, Uygur edebiyatının, dolayısıyla Türk şiirinin ilk ve en eski lirik şiir örneği sayılır:
Sevgili Kasınçıgımın öyü kadgurar men (Sevgilimi düşünüp hasret çekiyorum)
Kadgurdukça (Hasret çektikçe,)
Kaşı körtlem (Kaşı güzelim!)
Kavışıksayur men (Kavuşmak istiyorum.)
Öz amrakımın öyür men Sevgilimi düşünüyorum;
Öyü evirür men ödü…/çün ( Düşünüp taşınıyorum…)
Öz amrakının öpügseyür men (Sevgilimi öpmek istiyorum.)
Brayın tiser (Gideyim desem,)
Baç amrakın (Güzel sevgilim,)
Baru yime umaz men (Gidemem de…)
Bagırsakım (Canım)
Kireyin tiser (Gireyim desem,)
Kiçigkiyem (Küçüğüm,)
Kirü yime umaz men (Giremem de…)
Kin yıpar yıdlıgım ( Mis, amber kokulum.)
Küçlüg priştiler (Güçlü melekler)
Küç birzün (Güç versin.)
Közi karam birle (Gözü karam ile)
Külüşüpen külüşügin oluralım (Gülerek, gülüşerek oturalım.)
Yaruk tenriler (Nurlu Tanrılar)
Yarlıkazun (Bağışlasın,)
Yavaşım birle (Yavaşım ile)
Yakışıpan adrımalım (Yakışıp ayrılmayalım)
Kaynakça
[değiştir]- Ahmet Bican Ercilasun, Başlangıçtan 20. yy a Türk Dili Tarihi.